Είσαι ο,τι αγαπάς! Των Τριων Ιεραρχών.

Παιδεία δίχως αγάπη μοιάζει με  "κύμβαλον αλαλάζον".
Διάλεξα δυο λόγια από τον Γρηγόριο Νύσσης, τον ένα από τους Ιεράρχες και τα πασπάλισα μ εκείνατου γέροντα Πορφύριου, για να μοσχομυρίσει το ιστολόγιο σήμερα που "γιορτάζει" κιόλας!
"Παίρνεις κάτι από την φύση εκείνου στο οποίο μετέχεις. Για παράδειγμα η ανάσα σου αρωματίζεται όταν δοκιμάσεις ένα αρωματικό φυτό ενώ γίνεται δυσάρεστη αν φας σκόρδο η κάτι ανάλογο... και επειδή στην αγαπητική σχέση ζυμωνόμαστε με εκείνο που αγαπάμε, γι' αυτό γινόμαστε ο,τι διαλέγουμε να αγαπάμε.!!!

 

 

 

Για να συμπληρώσει ο Γέροντας Πορφύριος:
Όποιος θέλει να γίνει χριστιανός, πρέπει πρώτα να γίνει ποιητής. Πρέπει να πονάεις. Ν' αγαπάεις και να πονάεις. Να πονάεις γι' αυτόν που αγαπάεις. Η αγάπη κάνει κόπο για τον αγαπημένο. Όλη νύχτα αγρυπνεί, τρέχει, ματώνει τα πόδια, για να συναντηθεί με τον αγαπημένο. Κάνει θυσίες και δεν λογαριάζει τίποτα!

Ναμαστε καλά λοιπόν για να γινόμασε ό,τι αγαπάμε!

"Η ζωή δεν τελειώνει με ήττα" Παρουσίαση στη Realnews

Στην σημερινή Realnews φιλοξενείται η παρουσίαση του βιβλίου μου "Η ζωή δεν τελειώνει με ήττα"

Ορίστε και το βίντεο-παρουσίαση του βιβλίου

Η ζωγραφιά

H Μαίρη ήταν ένα αποφασιστικό τετράχρονο κορίτσι. Την ενδιέφεραν τα πάντα, αλλά η ζωγραφική ήταν το καλύτερο της. Η μητέρα της της αγόραζε χαρτιά, χρωματιστά μολύβια, πινέλα κι η Μαίρη τα ξόδευε όλα σε καμια δυο μέρες.
Αυτή τη φορά είχε αποφασίσει οτι ήθελε να μάθει πως να ζωγραφίζει σπίτια.  οπου και να κοίταζες θα έβλεπες χαρτιά με ζωγραφιές που απεικόνιζαν κάθε είδος σπιτιού, με λογιώ λογιώ παράθυρα, με καπνοδόχους να καπνίζουν και τον καπνό κουλουριαστό να ανεβαίνει στον καταγάλανο ουρανό οπου θα συναντούσε κάποιο περαστικό σύννεφο. Γύρω από τα σπίτια ένα εκπληκτικό πράσινο λιβάδι πασπαλισμένο με πολύχρομα λουλούδια. Πόσο πολύ αγαπούσε τα λουλούδια η Μαίρη!
Εδειχνε τις ζωγραφιές της σε όλους. Μα κυρίως ήθελε να εντυπωσιάσει τον πατέρα της. Είναι μια περίοδος στη ζωή που η κόρες και οι μπαμπάδες τους δένονται πολύ γερά και η Μαίρη αγαπούσε τον πατέρα της και ήθελε να έχει δυνατή σχέση μαζί του, όμως εκείνος ήταν πολύ απασχολημένος. Η μητέρα με βαριά καρδιά  παρακολουθούσε τον άντρα της πόσο  σπάνια έπαιζε με τη Μαίρη και πως εκείνος αντιδρούσε κάθε φορά που εκείνη πήγαινε να του δείξει τις ζωγραφιές της.
"Ναι αγάπη μου, είναι πολύ ωραίες" της έλεγε αδιάφορα δίχως να ρίξει ούτε μια ματιά στις ζωγραφιές και ύστερα απαντούσε στο τηλεφωνό του η πήγαινε να ασχοληθεί με τις δουλειές του.
Μια μέρα η Μαίρη πέρασε πολλές ώρες για να ζωγραφίσει ένα σπίτι με πολλές λεπτομέρες. Ηταν καταπληκτικό. Χρωμάτισε τις κουρτίνες, τα κουτρινόξυλα, τα τραπέζια, τους τοίχους. Ολα. Εβαλε μέσα στο σπίτι τον εαυτό της, την μητέρα και τον πατέρα της να κοιτάζουν από το παράθυρο. Μπροστά από το σπίτι πάνω στο καταπράσινο γρασίδι έπαιζε ο Γκούφη. Το αγαπημένο της σκυλάκι που τόσο ήθελε να αποκτήσει.
"Μαμά κοίτα" είπε τρέχοντας να της δείξει τη ζωγραφιά της
"Μαιρούλα, τι υπέροχη που είναι! Η καλύτερη που έχεις φτιάξει!"
Αστραψε από χαρά η μικρή.
"Πάω να τη δείξω στο μπαμπά " είπε και έτρεξε στο γραφείο του.
Ηταν κλειδωμένο. Η μητέρα της είδε στο πρόσωπο της κόρης της την απογοήτευση. Πλησίασε κι εκείνη. Η μικρή δοκίμασε ξανά να γυρίσει το πόμολο.
"Μπαμπά;"
Τον άκουγαν να μιλά στο τηλέφωνο με κάποιον. Υστερα οι ομιλίες σταμάτησαν.
ΜΠΑΜΠΑ! φώναξε η Μαίρη και χτύπησε τη πόρτα. Θέλω να δεις τη ζωγραφιά μου!"
"Συγνώμη Μαίρη, έχω δουλειά" ακούστηκε η φωνή του μέσα από το δωμάτιο "Γιατί δεν τη δείχνεις σε κάποιον άλλον;"
"Δεν θέλω να τη δείξω σε κανέναν άλλον. Θέλω να τη δείξω στον μπαμπά μου. Είσαι ο μοναδικός μπαμπάς που έχω!"
Τα τελευταία της λόγια ήταν σχεδόν ψιθυριστά και όμως έμειναν εκεί κρεμασμένα στον αγέρα σαν κάποιον να τα είχε βροντοφωνάξει.
Η μητέρα της Μαίρης αισθάνθηκε ένα μεγάλο βάρος στη καρδιά της και την πλησιάσε να της δώσει μια ζεστή αγκαλιά. Αλλά πριν να προλάβει να κάνει ένα βήμα άκουσε ένα θόρυβο. Η πόρτα ξεκλείδωσε και εμφανίστηκε ο πατέρας. Εμοιαζε ενοχλημένος.
"Συγνώμη Μαίρη. Ημουν πολύ ανόητος". Φίλησε τη κόρη του στο μάγουλο "Ελα να δούμε την ζωγραφιά σου"
Η κόρη και ο μοναδικός πατέρας μπήκαν μέσα στο δωμάτιο για να καμαρώσουν το έργο τέχνης της Μαίρης.

"Γιατί είμαστε στο παράθυρο όλοι;" τη ρώτησε δείχνοντας τη ζωγραφιά της.
Η μικρή γέλασε πλατιά ευχαριστημένη που για πρώτη φορά ο πατέρας της σχολίαζε με ενδιαφέρον το έργο της
"Επειδή μπαμπά είναι η ώρα που θα βγει ο ήλιος. Περιμένουμε όλοι να τον δούμε να ανατέλλει" του είπε και τον αγκάλιασε τρυφερά. Οπως ο πρωινός ήλιος τα υπομονετικά συννεφα.

Τιμοκατάλογος

Προχθές ο μικρός Γιάννης μπήκε στη κουζίνα την ώρα που η μητέρα του ετοίμαζε το βραδυνό της οικογένειας. Την πλησίασε και της έδωσε μια σελίδα απο το τετράδιο του για να διαβάσει κάποια πράγματα που είχε γράψει. Η μητέρα του σκουπισε τα χέρια της, πήρε το χαρτί και ξεκίνησε να διαβάζει
"Για το συμμαζεμα του δωματίου μου 2 Ευρώ
Για το πέταγμα των σκουπιδιών 2 Ευρώ
Για τους βαθμούς μου 5 Ευρώ
Για το κουβάλημα από το Σουπερ 5 Ευρώ
Σύνολο που μου χρωστάς: 14 Ευρώ.
Οταν εκείνη τελείωσε το διάβασμα, κοίταξε το γιο της που περίμενε με ανυπονησία και για λίγο ξέφυγε ο νους της στα περασμένα. Υστερα, πήρε ενα άλλο κομμάτι χαρτί, στυλό και έγραψε τα παρακάτω
Για τους εννέα μήνες που σε κουβαλούσα στη κοιλιά μου  Δωρεάν
Για τις ατέλειωτα βράδυα που ξενυχτούσα στο προσκεφάλι σου να σε προσέχω και να σε φροντίζω  Δωρεάν
Για όλα τα δάκρυα και τη κούραση που μου προκάλεσες όλα αυτά τα χρόνια  Δωρέαν
Για τα παιχνίδια, το φαγητό, το σχολείο, τα ρούχα  Δωρεάν
Αν τα προσθέσεις αυτά το κόστος της αγάπης μου είναι Δωρεάν

Οταν ο μικρός τέλειωσε να διαβάζει όσα του είχε γράψει η μητέρα του, γέμισαν δάκρυα τα μάτια του. Την κοίταξε βαθιά στα μάτια και της είπε
"Μαμά στα σίγουρα σ αγαπώ"
Μετά πήρε το στυλό και με μεγάλα γράμματα έγραψε στο δικό του χαρτί τα παρακάτω λόγια
"Ξεπληρώθηκαν στο ακέραιο"

Ο Ατρόμητος

Η Μαρία και ο Θανάσης είχαν ένα σκύλο. Τον Ατρόμητο.
Ο Ατρόμητος ήταν άλλο πράγμα. Είχε μερικές ιδιορυθμίες. Οποτε το ζευγάρι είχε επισκέψεις στο σπίτι, κυρίως όταν φιλοξενούσαν κάποιον, τον προειδοποιούσαν να μην αφήνει τις βαλίτσες του ανοιχτές επειδή ο Ατρόμητος θα έπαιρνε οτιδήποτε του γυάλιζε στο μάτι. Βέβαια όλο και κάποιος θα ξεχνούσε να κλείσει τις αποσκευές του και όλο και κάτι θα τους έλειπε. Τότε η Μαρία και ο Θανάσης πήγαιναν στο κουτί με τα παιχνίδια του Ατρόμητου και έβρισκαν το χαμένο θησαυρό μαζί με τα υπόλοιπα παιχνίδια του. Ο Ατρόμητος πάντα έβαζε ό,τι έβρισκε μέσα στο κουτί με τα παιχνίδια του και φρόντιζε να μένουν εκεί.
Μια μέρα η Μαρία διαγνώστηκε με καρκίνο του στήθους. Κάτι της έλεγε μέσα της οτι δεν θα τα κατάφερνε να βγει ζωντανή από αυτή τη περιπέτεια της.  Κανόνισε να κάνει διπλή μαστεκτομή, μήπως και προλάβει κάτι.
Την προηγούμενη νύχτα προτού κάνει εισαγωγή στο νοσοκομείο, κρατούσε τον Ατρόμητο στην αγκαλιά της και τον χάιδευε. Τότε ξαφνικά μια σκέψη περνάει μέσα από το μυαλό της. Μια σκέψη που την τρόμαξε πιο πολύ και από το δικό της ενδεχόμενο θάνατο
«Τι θα απογίνει ο Ατρόμητος αν πάθαινε εκείνη κάτι; Ναι μεν ήταν ο Θανάσης αλλά ο Ατρόμητος ήταν δικός της. Δεν θα καταλάβαινε οτι δεν ήθελε με τίποτα να τον εγκαταλείψει και οτι τον αγαπούσε πολύ!»
Με αυτή τη στεναχώρια πήγε στο νοσοκομείο. Τα πράγματα δεν εξελίχτηκαν όπως τα περίμεναν οι γιατροί. Η κατάσταση ήταν χειρότερη από όσο περίμεναν. Ετσι η Μαρία έμεινε στο νοσοκομείο για αρκετό καιρό. Οταν επιτέλους ήρθε η ώρα να πάρει εξιτήριο, με πολύ δυσκολία πήγε στο σπίτι. Αισθάνονταν πολύ κουρασμένη  και αδύναμη. Ο Θανάσης τη βοήθησε να ξαπλώσει στο καναπέ.
Ο Ατρόμητος ήταν πιο πέρα και παρατηρούσε την άφιξη της Μαρίας. Τον φώναξε να έρθει κοντά της αλλά εκείνος έμεινε ακούνητος στη θέση του. Μην έχοντας η Μαρία άλλη δύναμη αποκοιμήθηκε εκεί στο καναπέ.
Οταν ξύπνησε ένιωσε ένα παράξενο συναίσθημα. Στην αρχή δεν μπορούσε να καταλάβει που βρισκόταν. Ζέστη ερχόταν από το κεφάλι της και το υπόλοιπο σώμα της ήταν βαρύ και ζεστό επίσης. Πέρασε λίγη ώρα για να αντιληφθεί τι είχε γίνει.
Ηταν καλυμμένη από πάνω μέχρι κάτω με τα παιχνίδια του Ατρόμητου.
Οση ώρα εκείνη κοιμόταν το σκυλί πήγαινε πέρα δώθε στο κουτί με τα παιχνίδια του και την είχε καλύψει με τους θησαυρούς του. Η Μαρία εκείνη την ώρα ξέχασε το θάνατο. Αντίθετα μέρα με τη μέρα μαζί με τον Ατρόμητο πήγαιναν βόλτες μακρινές και ξεχνούσαν τα πάντα.
Εχουν περάσει 12 χρόνια από τότε και η Μαρία δεν έχει παρουσιάσει υποτροπή.
Οσο για τον Ατρόμητο ακόμα κλέβει θησαυρούς όπου βρεί και τους καταχωνιάζει μέσα στο κουτί με τα παιχνίδια του. Η Μαρία όμως είναι ο πιο πολύτιμος θησαυρός του.

Δεν τα βλέπεις σωστά

Δύο άγγελοι που ταξίδευαν σταμάτησαν στο σπίτι μιας πλούσιας οικογένειας για να περάσουν τη νύχτα τους. Οι άνθρωποι αυτοί ήταν αγενείς και αρνήθηκαν να επιτρέψουν στους αγγέλους μπουν στην έπαυλή τους. Αντί γι αυτό, τους επέτρεψαν να κοιμηθούν σε μια γωνιά κάτω στο υπόγειο.
Καθως εκείνοι ετοίμαζαν το κρεβάτι τους, ο ηλικιωμένος άγγελος είδε μια τρύπα στον τοίχο και την επιδιόρθωσε. Οταν το είδε αυτό ο νεώτερος, τον ρώτησε γιατί το έκανε αυτό
"Τα πράγματα δεν είναι πάντα όπως φαίνονται" του εξήγησε εκείνος
Το επόμενο βράδυ οι ίδιοι άγγελοι έφτασαν στο σπίτι ενός φτωχού ζευγαριού. Αφού μοιράστηκαν το λιγοστό φαγητό τους ο αγρότης και η γυναίκα του άφησαν τους αγγέλους να περάσουν τη νύχτα τους στη δική τους κρεβατοκάμαρα για να ξεκουραστούν καλά ωστε να συνεχίσουν το ταξίδι τους την άλλη μέρα.
Οταν ανέτειλλε ο ήλιος το επόμενο πρωί οι άγγελοι βρήκαν την γυναίκα του αγρότη να κλαίει. Η μοναδική τους αγελάδα, που τους έδινε το γάλα της για να ζήσουν, το μοναδικό έσοδο τους, τη βρήκαν πεθαμένη στο λιβάδι.
"Τα πράγματα δεν είναι όπως φαίνονται" απάντησε ο πιο ηλικιωμένος άγγελος. "Οταν μέναμε σε εκείνο το υπόγειο της έπαυλης, παρατήρησα ένα άνοιγμα στο τοίχο. Εκεί ο ιδιοκτήτης είχε κρύψει χρυσάφι. Από τη στιγμή που ήταν παθιασμένος με απληστία και δεν ήθελε να μοιραστεί τον πλούτο του, σφράγισα το τοίχο για να μη μπορεί να το ξαναβρεί."
"Χθες;" ρώτησε με αγωνία ο μικρότερος
"Την περασμένη νύχτα ήρθε ο άγγελος του θανάτου για την σύζυγο του αγρότη. Αντι γι αυτήν του έδωσα την αγελάδα. Τα πράγματα δεν είναι πάντα όπως φαίνονται"

Σχόλιο:

Κάποια μέρα ίσως απαντηθούν όλα τα "γιατί" μας. Προς το παρόν γυρνάμε από σπίτι σε σπίτι...

Αναπάντητη

Ηταν περασμένη η ώρα την Κυριακή το βράδυ όταν ο ιερέας του ναού αποφάσισε να τηλεφωνήσει στην πρεσβυτέρα του στο σπίτι για να της πει οτι σε λίγο θα κινήσει για το σπίτι.  Αφησε το τηλέφωνο να χτυπήσει πολλές φορές αλλά εκείνη δεν απάντησε. Ο ιερέας παραξενεύτηκε αλλά αποφάσισε να τακτοποιήσει κάποιες τελευταίες εκρεμμότητες προτού ξανατηλεφωνήσει. Οταν το έκανε ύστερα από λίγα λεπτά, εκείνη απάντησε αμέσως.
«Γιατί δεν απάντησες τη πρώτη φορά;» τη ρώτησε
«Μα δεν χτύπησε άλλη φορά!» του είπε εκείνη.
Δεν έδωσαν παραπάνω σημασία στο γεγονός και ασχολήθηκαν με τα τρέχοντα θέματα της οικογένειας τους.
Την επόμενη μέρα ο ιερέας δέχτηκε ένα τηλεφώνημα στο ναό.
«Μου τηλεφωνήσατε χθες» ακούστηκε μια ανδρική φωνή από την άλλη άκρη του τηλεφώνου
«Εγώ;» ρώτησε ο ιερέας
«Ναι, χτύπησε πολλές φορές αλλά δεν το σήκωσα» απάντησε ο άνδρας
Αμέσως ήρθε στο νου του ιερέα το περιστατικό με τη τηλεφώνημα που έκανε στη πρεσβυτέρα του.
«Α! Ναι!» έκανε ο ιερέας. «Ηθελα να τηλεφωνήσω στη σύζυγό μου και κατα λάθος τηλεφώνησα σε σας!»
«Δεν πειράζει» τον καθησύχασε ο άγνωστος. «Μόνο θα ήθελα να σας πω με δυο λόγια την ιστορία μου. Χθες λοιπόν είχα αποφασίσει να δώσω τέλος στη ζωή μου. Δεν άντεχα να υποφέρω άλλο. Είχα κουραστεί. Δεν έχει σημασία το πως και το γιατί. Προτού όμως το κάνω αυτό είχα πει στο Θεό οτι αν δεν θέλει να αυτοκτονήσω, να μου στείλει ένα σημάδι. Τότε χτύπησε το τηλέφωνο. Κοίταξα την αναγνώριση κλήσης και έγραφε Αγία Τριάδα. Μόλις το είδα, μέσα στο πανικό μου και την ένταση της κατάστασης που βίωνα φοβήθηκα να απαντήσω. Κι έτσι το σημάδι που ζήτησα μου ήρθε μέσα από το τηλεφώνημα σας»!
Ο ιερέας χαμογέλασε και από μέσα του ευχαρίστησε το Θεό για τούτο το δώρο ζωής. Χάρηκε τόσο πολύ που ήταν εφημέριος του ιερού ναού της Αγίας Τριάδας και το τηλέφωνο της εκκλησίας ήταν καταχωρημένο στο τηλεφωνικό κατάλογο.

Η καρδιά της ιστορίας αυτής είναι αφιερωμένη ολοκληρωτικά στον φίλο, ας μου επιτρέψει, και δάσκαλο Απόστολο. Αποστόλη, το ξέρεις πολύ καλά οτι σε κάθε στροφή της ζωής μας, υπάρχει μια έκπληξη που δεν καταλαβαίνουμε. Με πολύ αγάπη. Πάντα.

Συγνώμη ξανά και ξανά

Συγχωρώ θα πει στ' αλήθεια να θυμάμαι
πως κανένας δεν είναι τέλειος.
Πως ο καθένας μας μπορεί να γλιστρήσει
ενώ θέλει πολύ να παραμείνει όρθιος.
Πως ο καθένας μας λέει πράγματα
που ευχόμασταν να μην τα έχει πει.
Πως όλοι μπορεί να ξεχάσουμε οτι
πιο μεγάλη σημασία έχει να αγαπάς
παρά να διεκδικείς το δίκιο σου.
Συγχωρώ θα πει
πως είμαστε πιο σημαντικοί από τα λάθη μας.
Πως είμαστε συχνά γεμάτοι συμπόνοια για τα σφάλματα των άλλων
για να είμαστε πονετικοί στα λάθη τα δικά μας.
Συγχωρώ θα πει
πως έχω στην καρδιά μου χώρο
για να ξεκινήσω ξανά
και ξανά
και ξανά
και ξανά....

Η καλωσύνη είναι μεταδοτική.

Μετά το χαμόγελο, ίσως και πριν από αυτό, ίσως και μαζί, ποιος ξέρει...η καλωσύνη είναι μεταδοτική.

Δεν το πιστεύεις;

Δες το παρακάτω βίντεο και έλεγξε αν  χαμογελάσει συγκινημένος ο εσωτερικός σου κόσμος.

 

Τα Φώτα, ο φωτισμός και η λαϊκή παράδοση

Συμβολίζουν τον «καθαρισμό» της γης από τα κακά πνεύματα και την αναγέννηση

 

 

 

Αν τα Χριστούγεννα τα χαρακτηρίζει το αίσθημα της προσμονής για την έλευση του Θεανθρώπου και την Πρωτοχρονιά η ελπίδα για τα δώρα του νέου χρόνου, τα Φώτα ξυπνούν αισθήματα χαράς και ιερού ξεφαντώματος. Φώτα είναι στο κάτω κάτω...

«Η γιορτή των Φώτων εντάσσεται στις γιορτές του 13ημέρου. Αφορά ουσιαστικά την περίοδο που γιορτάζουμε από τα Χριστούγεννα μέχρι τα Φώτα. Κατά τη διάρκεια του εορτασμού των Φώτων διασταυρώνονται ειδωλολατρικά και χριστιανικά έθιμα», εξηγεί ο καθηγητής λαογραφίας του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Μηνάς Αλ. Αλεξιάδης.

Οπως σημειώνει ο κ. Αλεξιάδης «τα Θεοφάνεια είναι από τις μεγαλύτερες γιορτές του ελληνικού εορτολογίου. Γιορτάζεται η ανάμνηση της Βάπτισης του Χριστού στον Ιορδάνη ποταμό από τον Αγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο και αγιάζονται τα νερά. Την πρώτη μαρτυρία μάς τη δίνει ο Κλήμης ο Αλεξανδρεύς στις αρχές του 3ου αιώνα. Ο Κλήμης αναφέρει ότι οι οπαδοί του αιρετικού γνωστικού βασιλείου γιόρταζαν τη βάπτιση του Χριστού στις 6 Ιανουαρίου, γιατί πίστευαν ότι τότε γινόταν η ενσάρκωση του Θεού στον Χριστό».

«Ο λαός μας», συνεχίζει ο καθηγητής, «ονομάζει ποιητικά τα Θεοφάνεια "Φώτα", "Ολόφωτα", "Ξέφωτα" και "Φωτόγενα", γιατί τότε φωτίζεται ο κόσμος, αγιάζονται τα νερά και εκδιώκονται τα δαιμονικά όντα. Στις εκκλησίες ψάλλεται το "Εν Ιορδάνη βαπτιζομένου Σου Κύριε..." και κατόπιν κλήρος και προσκυνητές κατευθύνονται στην πλησιέστερη θάλασσα, λίμνη, πηγή, ποτάμι, δεξαμενή για το ρίξιμο του σταυρού που θα αγιάσει τα νερά.

»Αμέσως οι κολυμβητές πέφτουν στο νερό σε μιαν άμιλλα για το ποιος θα κατορθώσει να πιάσει πρώτος τον σταυρό τον οποίο παλαιότερα συνήθιζαν να περιφέρουν στα σπίτια τους ως νικητές και συγκέντρωναν χρήματα για λογαριασμό τους ή για κάποιο φιλανθρωπικό σκοπό. Σε ορισμένα μέρη η περιφορά του σταυρού γίνεται ακόμη και σήμερα στα σπίτια. Το έθιμο της κατάδυσης του σταυρού εξακολουθεί να γίνεται με θρησκευτική ευλάβεια και σε ελληνικές παροικίες του εξωτερικού, όσες τουλάχιστον είναι κοντά σε θάλασσα, λίμνη ή ποτάμι (όπως στο Τάρπον Σπρινγκς της Φλόριντα, αλλά και στο Λονδίνο)».

Λαϊκή λατρεία και λαογραφία

Είναι εμφανές ότι ανεξαρτήτως προέλευσης τα περισσότερα έθιμα των ημερών έχουν έντονο καθαγιαστικό, εξαγνιστικό χαρακτήρα. Συμβολίζουν τον «καθαρισμό» της γης από τα κακά πνεύματα και την αναγέννηση που φέρνει ο ερχομός της νέας χρονιάς.

«Όπως έγραψε ο ακαδημαϊκός Γεώργιος Μέγας (στο κλασικό βιβλίο του "Ελληνικές Γιορτές και Έθιμα Λαϊκής Λατρείας") σε ορισμένες περιοχές της δυτικής Μακεδονίας οι χωρικοί θεωρούσαν τα Φώτα ως τη μεγαλύτερη γιορτή του χρόνου, γι' αυτό πρωτοφορούσαν τα Φώτα, ρούχο, με απώτερο στόχο να "φωτιστεί" κάθε καινούριο», αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Αλεξιάδης και προσθέτει:

«Αλλού πίστευαν ότι τα Φώτα δεν βαπτίζονταν μόνο τα νερά αλλά και οι άνεμοι. Όποιος άνεμος τύχαινε και φυσούσε τότε, ημέρωνε κατόπιν ή αυτός θα φύσαγε όλο τον χρόνο. Στη Σινώπη εξάλλου σταύρωναν το σπίτι, κολλούσαν δηλαδή 4 κεριά στους τοίχους του δωματίου για να φύγουν οι "έξω από εδώ". Σε άλλα μέρη, την ίδια ημέρα γίνονται και μεταμφιέσεις. Οι μεταμφιεσμένοι έχουν τρομερή όψη, φέρουν κουδούνια και περιέρχονται τους δρόμους του χωριού ή της πόλης κάνοντας εκκωφαντικούς θορύβους.

»Ο Νικόλαος Πολίτης, ο ιδρυτής της ελληνικής λαογραφικής επιστήμης, είχε πιστέψει ότι η δοξασία των καλλικαντζάρων είχε πλαστεί με αφορμή τις μεταμφιέσεις αυτών ακριβώς των ημερών. Από το αίσθημα φόβου και ανησυχίας που προκαλούσαν άλλοτε οι πολλές φορές επικίνδυνα πειρακτικοί μεταμφιεσμένοι. Τη θεωρία όμως αυτή αργότερα την εγκατέλειψε ο Πολίτης.Ο ελληνικός λαός την θεωρεί μεγάλη γιορτή και την παραλληλίζει με το Πάσχα λέγοντας χαρακτηριστικά: "κάθε Φώτα και Λαμπρή"!

»Η περίοδος της εορτής των Φώτων είναι τριήμερη, ο αγιασμός, τα Θεοφάνεια και ο Αϊ Γιάννης. Η μέρα του αγιασμού όπου στην εκκλησία ψάλλεται η ακολουθία των Ωρών είναι η 5η Ιανουαρίου. Η δεύτερη μέρα είναι των Θεοφανείων. Η τρίτη ημέρα είναι η μέρα του Αϊ Γιαννιού που λέγεται "η Σύναξη του Προδρόμου" και είναι η πιο σημαντική από τις εορτές του Αγίου Ιωάννη», καταλήγει ο κ. Αλεξιάδης.

Το καλαντάρι των εθίμων

Δεν χρειάζεται τίποτε περισσότερο για να είναι η 6η και 7η Ιανουαρίου γεμάτες δρώμενα απ' άκρη σ' άκρη της Ελλάδας με τον αγιασμό των υδάτων και το «διώξιμο» των κακών πνευμάτων να έχουν τον πρώτο λόγο.

ΔΡΑΜΑ

«Γίνονται Αράπηδες δεν ντύνονται»

Μία από τις πιο ενδιαφέρουσες εθιμικές παραδόσεις αναβιώνει αυτές τις μέρες στα χωριά γύρω από την πόλη της Δράμας.

Νέοι μεταμφιέζονται φορώντας προβιές και μουτσούνες ζώων, παίρνοντας με αυτόν τον τρόπο τραγόμορφη όψη. Κουνώντας ρυθμικά τις κουδούνες που κουβαλάνε στις στολές τους επιδιώκουν να διώξουν το κακό και να φέρουν την ευκαρπία και την ευγονία. Είναι οι λεγόμενοι «Αράπηδες».

Το έθιμο που διαδραματίζεται στα γύρω χωριά, Μοναστηράκι, Ξηροπόταμος, Βώλακας, Πύργοι, Πετρούσσα και Καλή Βρύση διαρκεί τρεις ολόκληρες μέρες, από τις 5 έως τις 7 Ιανουαρίου.

Από το πρωί μέχρι το βράδυ κρατάει η «τελετή των Αράπηδων», ενώ μεγάλο γλέντι με χορούς και τοπικά τραγούδια στήνεται σε κάθε χωριό σε διαφορετική μέρα και ώρα.

«Οι άνθρωποι "γίνονται" Αράπηδες, δεν ντύνονται», εξηγεί ο κ. Ιωάννης Παπουτσής, πρόεδρος του Κέντρου Πολιτιστικής Ανάπτυξης Ανατολικής Μακεδονίας, για να δείξει πώς οι άνθρωποι εκεί κυριολεκτικά ζουν τον ρόλο τους τις μέρες αυτές.

Το έθιμο, όπως είναι φυσικό, συγκεντρώνει πλήθος κόσμου από όλα τα μέρη της Ελλάδας. «Έρχονται από όλα τα μέρη, ακόμα και από την Κρήτη για να δουν αυτό το τελετουργικό. Οργανώνονται εκδρομές για την Δράμα» αναφέρει ο κύριος Παπουτσής.

Για την εφετινή χρονιά ο χορός των Αράπηδων στο Μοναστηράκι έχει προγραμματιστεί στις 3 το μεσημέρι της ημέρας των Θεοφανείων, ενώ παράλληλα ο Δήμος Δράμας οργανώνει εκδηλώσεις μετά την κατάδυση του Σταυρού στις πηγές της Αγίας Βαρβάρας και στην Ονειρούπολη που έχει στηθεί στον Δημοτικό Κήπο.

ΚΑΒΑΛΑ

Τα «Σάγια» και το ανάμα της φωτιάς

Στην γειτονική Νέα Καρβάλη, ανατολικά της πόλης της Καβάλας, κάθε χρόνο την παραμονή των Θεοφανίων αναβιώνουν τα «Σάγια», ένα έθιμο που τηρούνταν σε όλη την Καππαδοκία.

Το έθιμο αποτελεί μια σύνθετη τελετουργική πράξη με χορό και τραγούδι γύρω από αναμμένες πυρές που έχει ως κύριο σκοπό την ευημερία.

ΚΑΣΤΟΡΙΑ

Τα τριήμερα «ραγκουτσάρια»

Ενα από τα πιο γνωστά έθιμα των Θεοφανείων, τα «ραγκουτσάρια», αναβιώνει κάθε χρόνο στην πόλη της Καστοριάς, όπου κι εδώ οι κάτοικοι μεταμφιέζονται για να ξορκίσουν το κακό.

Φορούν μάσκες που έχουν συμβολικό χαρακτήρα και βάφονται με ζωηρά χρώματα. Περιφέρονται στους δρόμους κάνοντας θόρυβο με τα χάλκινα όργανά τους.
Συνηθίζουν να «ζητιανεύουν» από τον κόσμο την ανταμοιβή τους, επειδή όπως λένε είναι το αντίτιμο για να διώξουν τα κακά πνεύματα.

Φέτος το πρόγραμμα των εκδηλώσεων έχει ως εξής: Μετά τον αγιασμό των υδάτων ο Άι Βασίλης θα μοιράσει δώρα σε όλα τα παιδιά την πόλης. Συνοδευόμενος από παραδοσιακή λαϊκή μπάντα θα προσφέρει δώρα και καστοριανό κρασί σε όσους συναντά, ξεκινώντας από την πλατεία Δαβάκη και διασχίζοντας την οδό Μητροπόλεως.

Στο Δημαρχιακό Μέγαρο - στις 16:00 - θα γίνει η έναρξη του καρναβαλιού με τη συνοδεία, ως είθισται, χάλκινων οργάνων. Το «μπουλούκι» θα κατευθυνθεί από την οδό Μητροπόλεως στην πλατεία Ομονοίας.

Από αυτή τη στιγμή και μετά θα ξεχυθούν όλοι στους δρόμους και τα σοκάκια της πόλης, με ζωντανή μουσική από λαϊκές ορχήστρες σε καστοριανούς παραδοσιακούς ρυθμούς και ξέφρενο αδιάκοπο χορό.

Το μεσημέρι της επόμενης ημέρας το σκηνικό θα επαναληφθεί σε ακόμη πιο έντονο ρυθμό. Επιπλέον τα «μπουλούκια» από μικρούς και μεγάλους θα επισκέπτονται φιλικά σπίτια και σπίτια εορταζόντων που είναι ανοιχτά στις απρόσμενες επισκέψεις των μεταμφιεσμένων.

Οι εορταστικές εκδηλώσεις θα φθάσουν στην κορύφωσή τους την 8η Ιανουαρίου με τη μεγάλη παρέλαση στην οδό Μητροπόλεως (Τσαρσί) στη 13:00. Από το Δημαρχιακό Μέγαρο, στην οδό Μητροπόλεως και μέσω της πλατείας Ομονοίας, οι παρέες θα καταλήξουν στο «Ντολτσό» και την πλατεία του.

ΕΡΜΙΟΝΗ

«Γιάλα - γιάλα» από σοκάκι σε σοκάκι

«Στη θάλασσα θα πέσω καλέ, βαθιά στα κύματα, να πιάσω την ποδιά σου με τα κεντήματα, γιάλα-γιάλα.

Αν είσαι κι αν δεν είσαι του Δήμαρχου τσουπί, εγώ θα σε φιλήσω κι ας πάω φυλακή, γιάλα-γιάλα».

Το διάσημο «γιάλα - γιάλα» αναβιώνει στην Ερμιόνη της Αργολίδας πάνω από 50 χρόνια. Ανάλογα έθιμα επιβιώνουν και σε πολλά ψαροχώρια της περιοχής, όπως στο Πόρτο Χέλι και την Κοιλάδα.

Τα ξημερώματα των Φώτων, τα αγόρια που πρόκειται τη νέα χρονιά να παρουσιαστούν στο στρατό, συγκεντρώνονται, γευματίζουν όλοι μαζί και έπειτα γυρνούν σε όλα τα σπίτια της περιοχής από σοκάκι σε σοκάκι. Τα παιδιά φορούν παραδοσιακές ναυτικές φορεσιές και τραγουδούν το «γιάλα - γιάλα».

Την παραμονή των Φώτων οι κάτοικοι στολίζουν της βάρκες τους με φοίνικες, νεραντζιές και μυρτιές. Την 6η Ιανουαρίου τις δένουν τους στο λιμάνι όπου τελείται, όπως σε εκατοντάδες περιοχές της χώρας, το καθιερωμένο έθιμο της βουτιάς των νέων (αλλά καμιά φορά και των μεγάλων) στη θάλασσα για να πιάσουν το Σταυρό.

ΛΕΥΚΑΔΑ

Πορτοκάλια ευλογημένα από τη θάλασσα

Στην Λευκάδα τηρείται κάθε χρόνο τέτοιες μέρες το έθιμο «των πορτοκαλιών». Οι πιστοί βουτούν στη θάλασσα τα πορτοκάλια που κρατούν στα χέρια τους και τα οποία είναι δεμένα μεταξύ τους με σπάγκο.

Ύστερα τα παίρνουν στο σπίτι τους για ευλογία και αφήνουν ένα από αυτά για ένα ολόκληρο χρόνο στα εικονίσματα του σπιτιού χωρίς να μουχλιάζει.

Πριν την τελετή της κατάδυσης του Τιμίου Σταυρού, ρίχνουν στη θάλασσα τα παλιά πορτοκάλια.

ΛΕΣΒΟΣ

Οι βουτηχτάδες και η νεροκολοκύθα

Σε άλλα νησιά, όπως τη Λέσβο, την ώρα που πέφτουν στη θάλασσα οι βουτηχτάδες για να πιάσουν τον Σταυρό οι γυναίκες παίρνουν με μια νεροκολοκύθα νερό από 40... κύματα. Επειτα με βαμβάκι που βουτούν σ΄ αυτό καθαρίζουν τα εικονίσματα - χωρίς να μιλούν κατά τη διάρκεια της διαδικασίας - και στη συνέχεια ρίχνουν το νερό σε μέρος «που δεν πατιέται» (σε χωνευτήρι εκκλησίας).

Στα Δωδεκάνησα πάλι, κυρίως στη Σύμη και την Κάλυμνο, όσοι βουτούν να πιάσουν το Σταυρό στα κρύα νερά της θάλασσας, έχουν ως στόχο τους να κρατήσουν όσο περισσότερο μπορούν την ανάσα τους για να μείνουν όσο το δυνατόν πιο πολύ κάτω από το κρύο νερό.

Όση ώρα διαρκεί η παγωμένη βουτιά, οι ψαράδες των νησιών με τις βάρκες τους, σχηματίζουν έναν προστατευτικό κλοιό γύρω τους, μιας και θεωρούνται οι τυχεροί της νέας χρονιάς που μόλις μπήκε.

 

Ειρήνη Μαππά

Γεωργία Μισεμικέ

 

Πηγή: http://www.tovima.gr/society/article/?aid=437525