"μάρτης"

Νηστεία και στις 9 του Μάρτη, για να τιμήσουν τους Σαράντα Μάτυρες. Αντί γοργόπιτες έκαναν τηγανίτες από χυλό σε μέγεθος μικρής παλάμης και τις έψηναν με λάδι στο τηγάνι(τηγανίτες), έρχναν επάνω μπόλικο μέλι και τις μοίραζαν με τα πιάτα. Εκαναν επίσης και "σαραντακούλουρ΄κα", κλίκια των Σαράντα. Ήταν σαν τα γνωστά κουλουράκια σε σκχήμα κύκλου, η διπλά, σε σχήμα 8.
Άλλοτε τα έψηναν στο τηγάνι, όπως τις τηγανίτες και άλλοτε στο φούρνο. Τα περνούσαν τρία τρία σε κλωστή στριμμένη άσπρο κόκκινο, που την έλεγαν "μάρτη" και τα μοίραζαν στα παιδιά. Ελεγαν γι' αυτά: " Σαράντα να φας, σαράντα να πεις , σαράντα να δώσεις για την ψ' χή σ".
Από την ίδια κλωστή, τον "μάρτη" εκαναν κι από ένα βραχιολάκι στο χέρι κάθε παιδιού που το φορούσε όλο το Μάρτη, για να μην το μαυρίσει ο μαρτιάτικος ήλιος!
Στο τέλος του μήνα το έβγαζαν και το έκρυβαν στο χώμα η κάτωαπό μια πέτρα και περίμεναν τι δώρο θα τους φέρει η άλλη μέρα. Τη νύχτα πήγαιναν οι μεγάλοι και κάτι έβαζαν, ένα μικρό δωράκι, συνήθως μια αρμαθιά πολύχρωμα χάντρα, και την άλλη μέρα οι μικροί είχαν πανηγύρι. Η κρέμαζαν τον "μάρτη" στη ροδιά κι έλεγαν, σαν το ρόδι να γίνει το πρόσωπο τους.

Ο σπορέας αστεριών

Ο σπορέας άστρων είναι ένα άγαλμα που βρίσκεται στο Kaunas Lituania. Την ημέρα περνάει απαρατήρητο. Κιάλλος μπρούτζος, λες. Σοβιετική κληρονομιά.

Ομως, σαν φτάνει η νύχτα, το άγαλμα ξαναβρίσκει τ' όνομά του:

Μην σταματάς να σπέρνεις αστέρια, ακόμα κι όταν δεν φαίνονται με γυμνό μάτι.

θυμόταν η γριά το τριήμερο

To πρώτο γεύμα που έτρωγαν οι γριές μετά το τριήμερο της Καθαράς Δευτέρας ήταν το "Ματσ", ένα σοφό παρασκεύασμα για το άδειο στομάχι και τον εξαντλημένο από την πείνα οργανισμό. Με ζύμη απο σιταρένιο αλεύρι άνοιγαν πλατιά και μεγάλα φύλλα, τα "φλουμάρια" και τα άπλωναν να στραγγίσσουν. Τα έκοβαν ύστερα σε ψιλά ψιλά κομματάκια με το χέρι και τα έβαζαν με νερό και μέλι, έκαναν δηλαδή ένα είδος μελόσουπας. Ζύμωναν επίση, μικρά σταρένια ψωμάκια, "γουργόπιτες", τα έκοβαν σε τέταρτα, τα άλειφαν με μέλι και τα μοίραζαν στην γειτονιά.
Γιατί την μελόπιτα την έλεγαν"ματσ", δεν υπάρχει άλλη εξήγηση, πλην ου πολυτεμαχισμού των "φλουμαριών" γιατί στην Ίμβρο, όταν λέγαμε οτι ένα πράγμα έγινε πολλά μικρά κομματάκια, λέγαμε: "έγινε μάτσια"
Από την τριήμερη αυτή νηστεία που κρατούσαν οι γριές, τρεις ολόκληρες μέρες, βγήκε ο λόγος "θυμόταν η γριά το τριήμερο", γιατί μια τριήμερη "απεργία πείνας" κι αν δεν έχει μέσα της το στοιχείο της διαμαρτυρίας, είναι οπωσδήποτε μια οδυνηρή εμπειρία, που δεν ξεχνιέται εύκολα. Γι' αυτό αν κάποιος επιχειρούσε να κάνει κάτι, για το οποίο άλλοτε μετάνοιωσε έλεγαν: "θυμόταν η γριά το τριήμερο"!

η ανθρωπότητα δεν είναι νησί

Για την σημερινή επικοινωνία τα λόγια είναι περιττά.
Η ιστορία των δυο πόλεων που θα σας διηγηθώ κρύβει την ιστορία όλων των πόλεων, Πόλη είναι και ο άνθρωπος. Εσύ και εγώ αγαπημένε συνοδοιπόρε.
Καλό ταξίδι στο βάθος της ψυχής μας.

Η ταινία αυτή κέρδισε κάποιο διεθνές βραβείο. Δεν έχει ίσως σημασία τόση όση το οτι μας δίνει πανιά να ταξιδέψουμε κι εμεις! Είναι γυρισμένη με ένα κινητό τηλέφωνο. Θα διαπιστώσεις τον πλούτο της. Διάβασε πρώτα το μήνυμα της και ύστερα δες την!

Η ανθρωπότητα δεν είναι νησί
Αυτή η ιστορία είναι για δύο πόλεις
που τις χωρίζει ένας μεγάλος ωκεανός
που τις ενώνει η ελπίδα, η πείνα.
Μεσα από τα μάτια σου
η πόλη μας είναι σπουδαία, διάσημη.
Μπορείς να νιώσεις την αγάπη.
Αγαπώ το Σίδνευ, στην Αυστραλία
Αλλά τι είναι εκείνο που αγαπάμε σήμερα;
Αγαπάμε τους ανθρώπους η τον τόποq
Μετράμε την συμπόνοια μας με τις δωρεές;
Περπατω διπλα σου σήμερα
Πάντα κοιτάω μακριά
Καλοφορεμένες μπότες φοράω.
Καταλαβάινεις την κατάσταση σου;
Η πόλη μας λέει : Θα φροντίσω για σένα.
Η δική σου οικογένεια τυφλώνεται, αποστρέφει το βλέμμα της!
Πότε ήταν η τελευταία φορά που είδες τον πατέρα σου,
τα αγόρια, την μητέρα, τα αδέρφια σου
Δεν υπάρχει μέλλον να ξεδώσεις,
ούτε ουράνιο τόξο, ούτε πετυχημένη ζωή.
Περπατώ δίπλα σου σήμερα.
Δεν κοίταξα μακριά.
Μια ιστορία σε κάθε γωνιά του δρόμου.
Η όμορφη τέχνη του να ακούς
την αλήθεια σου, την σκέψη σου, το εσωτερικό σου πνεύμα
που δεν διαφέρει σε τίποτα από το δικό μου!
Αυτό είναι ελευθερία;
Η ανθρωπότητα δεν είναι νησί

Αποτυπωματα

Σε ό,τι αγγίζουν τα χέρια μας,
αφήνουμε τα αποτυπώματα μας.
Στους τοίχους, στα έπιπλα, στα πόμολα,
στα πιάτα, στα βιβλία.
Δεν μπορείς να ξεφύγεις.
Καθώς αγγίζουμε, αφήνουμε την ταυτότητα μας.
Τι γίνεται με τις καρδιές μας;
Ακριβώς το ίδιο.
Σε ό,τι αγγίζουν οι καρδιές μας,
αφήνουμε το αποτύπωμα της καρδιάς μας.
Δεν υπάρχει διαφυγή.
Ο ένας έχει το αποτύπωμα του άλλου.
Στην καρδιά του.

Καθαρά Δευτέρα

Την Καθαρή Δευτέρα, πρώτη μέρα της μεγάλης Σαρακοστής, όσα σκεύη και δοχεία χρησιμοποίησηαν τις Απόκριες, τα έπλυναν με "αλ'σιά" (αλυσίβα), που την έκαναν με στάχτη, για να είναι ο καθαρισμός τέλειος, ούτε μυρωδιά πασχαλιάτικου φαγητού.
Κάθε Σαρακοστή δεν ήταν απλά μια χρονική περίοδος που προηγείτο ενός σημαντικού θρησκευτικού γεγονότος, όπως η Μεγάλη Σαρακοστή, το Πάσχα, το Σαρανταήμερο, τα Χριστούγεννα κι ο Δεκαπενταύγουστος της Παναγίας, αλλά ήταν ένας κύκλος ημερών, μέσα στον οποίο η ζωή κυλούσε με έναν άλλο ρυθμό διαφορετικό από τον άλλο χρόνο με κυριαρχο στοιχείο τη νηστεία. Σαρακοστή και νηστεία ήταν ταυτόσημα και η νηστεία ήταν ουσία ζωής και όχι τύπος.
Θυμάμαι τα χρόνια της γιαγιάς, πως τηρούσαν την νηστεία που σήμερα αν και δεν είναι μακρινή εποχή εκείνη, να μας φαίνεται απίστευτο.
Πολλοί μάλιστα, ηλικιωμένοι και γυναίκες, δεν έτρωγαν κρέας και ψάρι όλη τη Σαρακοστή, και κάθε Τετάρτη και Παρασκευή, όχι μόνο καμιά ζωοτροφή αναίμακτη, γάλα, τυρί, βούτυρο, αυγά και άλλα, όμως ούτε λάδι έτρωγαν.
Πολλές γριές, τις τρεις πρώτες μέρες της Μεγάλης Σρακοστής, Καθαρά Δευτέρα, Τρίτη και Τετάρτη, δεν έβαζαν στο στόμα τους ούτε ψωμί. Κρατούσαν το λεγόμενο "τριήμερο".

Συνεχίζεται...

Αλλες φιγούρες αποκριάτικες

Άλλη φιγουρα ήταν ένας ζευγολάτης με δύο παλικάρια στο ζυγο για βόδια, που σέρνουν το ξύλινο αλέτρι, ορφώνει τους δρόμους και τις αυλές, κι ένας από πίσω με ένα σακί ρίχνει σπόρο. Οι δυο αυτές φιγούρες, οι τόσο απλές και ανθρώπινες, νομίζω πως δεν είναι τυχαίες εφευρέσεις. Θαρρώ πως έχουν κάποιο βαθύτερο νόημα, πως συμβολίζουν δηλαδή τον ερχομό του ανθρώπου στον κόσμο και τον αγώνα του για την επιβίωση του.

Μια άλλη διασκεδαστική φιγούρα ήταν η "Καμήλα". Οι δυο που ήταν κάτω από τον μανδύα, μια λινάτσα ή ένα σεντόνι, έτσι καθώς περπατούν στα τυφλά, δεν μπορούν να συντονίσουν την πορεία του, σκαμπανεβάζουν μπρος πίσω και μοιάζει σαν να έχει πεισμώσει η Καμήλα και δεν πάει, κι ο καμηλιέρης βγάζει την σκούφια του και τη δαγκώνει κι όλοι σκάζουν στα γέλια.

Τσιγγάνες με παρδαλά ρούχα πουλούν καλάθια και σιδερικά, που φτιάχνουν οι τσιγγάνοι, τσάπες, σκάρες, πυροστιές, και μασιές, βλέπουν και τιςμοίρες και λεν στον καθένα τα...κακά της μοίρας του!

Αυτά και άλλα πολλά, αυτοσχέδια η που ήταν έμπνευση της στιγμής...και γινόταν χαλασμός!

Συνεχίζεται...

Ψυχοσάββατο

Επειδή λοιπόν ένας είναι ο κόσμος ( όχι ο κόσμος των ζωντανών και ο κόσμος των ψυχών), δηλαδή δεν υπάρχουν τείχη που μας χωρίζουν από εκείνους που αγαπάμε, τούτο το Σάββατο είναι μέρα για να μας το θυμίζει.
Η αγάπη μας δεν σταματά με τον θάνατο, αλλά είναι εκείνη που μας ταξιδεύει πέρα από εκεί που ο νους αδυνατεί να περάσει. Το ταξίδι αυτό το κάνει η αγάπη μας για εκείνους που σωματικά δεν είναι κοντά μας.
Να δούμε λοιπόν μερικά από τα ήθη και τα έθιμα μας, για τούτα τα Σάββατα της Σαρακοστής. Απηχούν αυτό ακριβώς το πέρασμα να μην ξεχάσουμε πως δεν υπάρχει σύνορο για την αγάπη μας.
Πηγαίνοντας πίσω στους αρχαίους Έλληνες, αυτή ήταν μια εποχή γιορτής για την αναμονή της άνοιξης. Παραδόξως, αυτή η γιορτή περιελάμβανε τελετουργικά αφιερωμένα και στην "νέα ζωή" (το μπουμπούκιασμα των δέντρων, των κλημάτων, των λουλουδιών, κτλ.) και στις ψυχές των νεκρών που πίστευαν ότι ανέβαιναν στον "πάνω κόσμο" περίπου την 1η Μαρτίου. Με την ανατολή του χριστιανισμού η εκκλησία προσπάθησε να υποβιβάσει τις παγανιστικές τελετές και να τις αντικαταστήσει με χριστιανικές πρακτικές. Για αυτό, κατά την διάρκεια αυτών των ημερών βρίσκουμε την πρακτική ειδικών λειτουργιών και μνημοσύνων στα τρία Ψυχοσάββατα όπου οι άνθρωποι πηγαίνουν βρασμένο σιτάρι (κόλιβα) στην εκκλησία και τα μοιράζουν στο εκκλησίασμα μετά την λειτουργία στην μνήμη των αγαπημένων τους. Αυτά τα Σάββατα είναι τα δύο Σάββατα πριν την "Κυριακή της Απόκρεω " και την "Κυριακή της Τυρινής"και το πρώτο Σάββατο μετά την Καθαρά Δευτέρα (η μέρα των Αγ.Θεοδώρων, μην ξεχάσετε αυτήν την μέρα! Υπάρχει ενα παλιό έθιμο στο οποίο μαντεύετε ποιόν θα παντρευτείτε. Βάζετε λίγο σιτάρι κάτω από το μαξιλάρι σας και προσεύχεστε στους Αγ.Θεοδώρους να σας αποκαλύψουν τον μελλοντικό σας σύζυγο στο όνειρό σας).
arcadians.gr


Κατά τη διάρκεια της Σαρακοστής δεσπόζει η λατρεία των νεκρών με τα Ψυχοσάββατα. Το πρώτο Σάββατο, των Αγίων Θεοδώρων, είναι Ψυχοσάββατο, αφιερωμένο στους νεκρούς «πάππου προς πάππο». Φτιάχνουν κόλλυβα και τα πηγαίνουν στην εκκλησία. Κάνουν μνημόσυνα στο νεκροταφείο και προσφέρουν πίτες, κουλούρια και άλλα νηστίσιμα φαγητά στα σπίτια των γειτόνων για να συγχωρήσουν τις ψυχές των νεκρών.

Αλλωστε οι νεκροί πιστεύεται ότι βρίσκονται ήδη από την αρχή του Τριωδίου στον επάνω κόσμο. Τα πράγματα λοιπόν είναι... επικίνδυνα για τη ζωή. Ετσι πρέπει να τις καλοπιάσουν για να βοηθήσουν στην αναπαραγωγή της ζωής και στη βλάστηση της φύσης. Την ίδια περίοδο, όπως επισημαίνει η κυρία Καμηλάκη, οι αρχαίοι Αθηναίοι γιόρταζαν τα Ανθεστήρια (γιορτή των λουλουδιών και των νεκρών), οι Ρωμαίοι και οι Βυζαντινοί τα Λεμούρια, Ροσάλια ή Ρουσάλια.
Το ΒΗΜΑ onLine


Το μνημόσυνο για όλες τις ψυχές, η επίσημη εκκλησιαστική κάλυψη των λαϊκών θρησκευτικών δοξασιών δείχνουν την σημασία που δίνουν οι Κρήτες στην ενθύμηση των πεθαμένων αυτή τη περίοδο.
Το Ψυχοσάββατο λένε ότι οι ψυχές κάθονται στα δέντρα και μας βλέπουν. Αν κόψεις ένα κλαδί θα πέσουν κάτω και θα παραπονεθούνε ...; για αυτό την παραμονή και ανήμερα του Ψυχοσάββατου δεν κόβουν δέντρα. Πηγαίνουν κόλλυβα στην εκκλησία και μετά τη λειτουργία τα μοιράζουν.
kritikiparadosi


Η αγάπη λοιπόν φορέας της αθανασίας μέσα στην καρδιά μας. Τι έχουμε να φοβηθούμε;
Μόνο την εκούσια λησμονιά συνοδοιπόροι μου!!!

καλός άνθρωπος η άγιος;

Άκουσα πως ο κόσμος μας δεν χρειάζεται πια καλούς ανθρώπους. Χρειάζεται λέει αγίους.
Αγιοι; Τι να είναι άραγε οι άγιοι;
Υστερα θυμήθηκα ένα ποίημα αγαπημένο μου ενός γερμανού ποιητή. Σύχρονου.
Πάει κάπως έτσι:
Αγνισαν τους εαυτούς τους
ομως όχι σε βάρος αλλωνών.
Καθαροέπλυναν την στολή τους
με το αίμα του.
Έφεραν για μας κάρβουνα
από την πυρά
και έκαψαν τα δάχτυλά τους.
Διάβηκαν για μας
μέσα από τη φωτιά
Στάθηκαν για μας ολόρθοι
πάνω σε πυρακτωμένα κάρβουνα,
μπροστά στη λαιμητόμο
μέσα σε θαλάμους αερίων.
Μίλησαν για μας, για χάρη μας,
και κατακάηκε εκεί
το στόμα τους.
Επειδή είχαν χέρια και πόδιδα
για αγώνες,
τους τα έκοψαν με το πελέκι.
Αποκλείστηκαν και
εξουδετερώθηκαν,
γιατί έκαναν για μας παρέμβαση.
τους αποσιώπησαν εντελώς,
γιατι πήραν για μας τον λόγο.
Στέκονταν στο πλάι μας κοντά,
γι' αυτό τους απομάκρυναν με τη βία.

Wilhem Wills
"roten faden gluck.licht blicke

Να λοιπόν ποια είναι η διαφορά των καλών ανθρώπων από τους αγίους.

Βίντεο για το βιβλίο Μικρασίας Έρως