Ο Μάης στην λαογραφία μας

Ο Μάιος είναι ο πέμπτος μήνας του Γρηγοριανού (Νέου) Ημερολογίου.

Η λατινική ονομασία του μήνα είναι Maius και οφείλεται κατά πάσα πιθανότητα στο γεγονός ότι ήταν αφιερωμένος από τους Ρωμαίους στους προγόνους τους, τους majores. Κατ' άλλους πήρε το όνομά του από τη Μαία -λατ. Maia- κόρη του Άτλαντα και μητέρα του Ερμή.

Τον Μάιο οι Ρωμαίοι τελούσαν δύο μεγάλες γιορτές προς τιμήν των νεκρών: τα Λεμούρια και τα Ροζάλια. Τα Ροζάλια πήραν το όνομά τους από τα τριαντάφυλλα (λατ. rosa) γιατί τη μέρα της γιορτής συνήθιζαν να στολίζουν τους τάφους των προγόνων τους με τριαντάφυλλα. Η συνήθεια διατηρήθηκε και στο Βυζάντιο και λεγόταν Ροδισμός. Στο ελληνικό λαϊκό εορτολόγιο τα Ροζάλια έχουν γίνει Ρουσάλια και είναι επίσης γιορτή των νεκρών. Το Σάββατο της Πεντηκοστής (Μέγα Ψυχοσάββατο) λέγεται του Ρουσαλιού το Σάββατο.

Ο μήνας Μάιος αντιστοιχεί στον αρχαίο ελληνικό αττικό μήνα Θαργηλιών, κατά τον οποίον τελούνταν τα Θαργήλια προς τιμήν κυρίως του Απόλλωνα και της Αρτέμιδος. Τα Θαργήλια ήταν γιορτή με ευετηριακό (δηλ. σχετικό με την καρποφορία) και καθαρτικό χαρακτήρα.

Για τον Μάιο υπάρχουν τα ακόλουθα προσωνύμια: Τριανταφυλλάς (για τα πολλά τριαντάφυλλα), Καλομηνάς, Λούλουδος, Πράσινος, Κερασάρης (γιατί ωριμάζουν τα κεράσια στα χαμηλότερα μέρη), Πεντοδείλινος (για τα πολλά γεύματα του μια και η μέρα είναι μεγάλη) αλλά συγχρόνως και καταραμένος.

Εκείνο που γιορτάζεται από τον λαό μας πολύχρωμα και εθιμοτυπικά είναι η πρώτη του ημέρα, η Πρωτομαγιά. Οι άνθρωποι ανθοστολίζουν τα σπίτια τους και βγαίνουν από νωρίς στις εξοχές για να πάρουν τη δροσιά του. «Τώρα μαγιά, τώρα δροσιά, τώρα το Καλοκαίρι». Αξίζει να σημειωθεί ότι είναι η μόναδική λαϊκή γιορτή που δεν έχει θρησκευτικό χαρακτήρα.

Ο Μάης κοντά στα καλά του, όμως, έχει και και τις κακές του μέρες. Κρύβει πολλά κακά και φέρνει πολλές αρρώστιες στην καλλιέργεια και στ' αμπέλια. Οι δεισιδαιμονίες, οι φόβοι και οι απαγορεύσεις που τον συνοδεύουν είναι πολλές.
Οι μαγιάτικες βροχές για τη γεωργία είναι σχεδόν καταστροφή, γι' αυτό και λέγεται «Στον καταραμένο τόπο μήνα Μάη βρέχει».

Επίσης, ο λαός μας συνέδεσε παρετυμολογικά τον Μάιο με τα μάγια και κατά τόπους έπαιρναν διάφορες προφυλάξεις για να προστατευτούν από αυτά.
Στη Μήλο έκαναν νωρίς το πρωί της Πρωτομαγιάς κρασοψυχιά, δηλαδή έτρωγαν ένα κομμάτι μαγιοκούλουρο (ειδικό ψωμί για την Πρωτομαγιά με ζυμάρι της Λαμπρής), που το βουτούσαν σ' ένα ποτήρι κρασί.

Η ημέρα μνήμης της Αγ. Μαύρας (3) θεωρούνταν αποφράδα και δεν έκαναν καμία δουλειά.

Τον Αγ. Ιωάννη τον Θεολόγο (8) σε πολλά μέρη τον αποκαλούν Βροχάρη ή Χαλαζά επειδή παίρνει κατά κάποιο τρόπο πάνω του την ευθύνη για των κίνδυνο της καταστροφής των σπαρτών, που είναι σχεδόν πια ώριμα για το θερισμό. Μαζί του μοιράζεται την ευθύνη και ο Αγ. Χριστόφορος (9). Γι' αυτό και στην Ήπεριο έλεγαν «αϊ-Γιάννης το πήζει (το χαλάζι) κι ο αϊ-Χριστόφορος το ρίχνει».

Τέλος, τον Μάιο απαγορεύονταν οι γάμοι γιατί αφενός ο μήνας συνδεόταν με τους νεκρούς αλλά και γιατί κατ' αυτόν τον μήνα ερωτοτροπούν οι γάιδαροι.

Στις αρχές του Μάη πέφτει, τις περισσότερες φορές, η θερμοκρασία κι αυτή η ψύχρα θυμίζει άλλον καιρό. Γι' αυτό και ο λαός μας λέει: «Όταν πρέπει δεν χιονίζει και τον Μάη δροσολογά».

Η μεγαλύτερη πανελλήνια γιορτή του μήνα είναι των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης (21). Εκείνη την ημέρα τελείται και το έθιμο της πυροβασίας, τα Αναστενάρια (από τη λέξη ασθενάρια=πρόσωπα εκστασιαζόμενα, και όχι από το αναστενάζω).

Παροιμίες για τον Μάιο:

«Ο Μάης φτιάχνει τα σπαρτά κι ο Μάης τα χαλάει.»

«Μάης άβρεχος
Τρυγητής χαρούμενος.»

«Μάης πενταδείλινος και πάντα δείλι θέλει.»

Πηγές:

http://users.sch.gr/vaxtsavanis/page5.html

http://oiax.blogspot.com/2008/05/blog-post.html

 

Ο Μάης έχει μυστικά

 

Ο Μάης έχει μυστικά κι ένα κλειδί κρυμμένο
που ανοίγει μάτια σκοτεινά και χείλι πικραμένο
έχει και άνεμο τρελό που κουβαλάει τη γύρη
και πυροβάτες της καρδιάς σαν βγει στο πανηγύρι
και πυροβάτες της καρδιάς σαν βγει στο πανηγύρι...

Ο Μάης είναι μουσική από παλιό τραγούδι
από κλαδί ροδακινιάς και από λεύκας χνούδι
δεν έχει Λάμδα ούτε Ρο στη γλώσσα να βουλιάζει
είναι από Άλφα καθαρό κι όταν γελάς σου μοιάζει
είναι από Άλφα καθαρό κι όταν γελάς σου μοιάζει...

Ο Μάης είναι μια φωτιά, μια φλόγα μαγεμένη
έχει τη μέρα αγκαλιά, τη νύχτα ερωμένη
έχει και ήλιο κυνηγό που ξέρει από σημάδι
να βρίσκει αυτόν που έριξε τα μάγια στο πηγάδι
να βρίσκει αυτόν που έριξε τα μάγια στο πηγάδι..

Δεν έχει Λάμδα ούτε Ρο στη γλώσσα να βουλιάζει
είναι από Άλφα καθαρό κι όταν γελάς σου μοιάζει
είναι από Άλφα καθαρό κι όταν γελάς σου μοιάζει.

Στην αγκαλιά του Θεού

Η μπόρα έχει περάσει, αλλά θυμωμένα κυλούν τα θολά νερά του ποταμού, δίπλα από το μεγάλο χωριό που απλώνεται στον
εύφορο κάμπο. Είναι Τουρκικό το χωριό. Φρεσκοπλυμένο από το χορταστικό λουτρό, χαίρεται τώρα την ευλογία του ήλιου και
στεγνώνει γοργά, βυθισμένο στη μακαριότητα της ευτυχίας του.

Δεν ήταν όμως πάντα Τουρκικό. Σε παλαιότερη εποχή, τότε που το σημερινό Ερζερούμ λεγόταν Θεοδοσιούπολις, είχε χτισθεί δίπλα στον Άκαμψι ποταμό, στην άκρη του εύφορου εκείνου οροπεδίου, λίγα σπίτια από οικογένειες ακριτών του Βυζαντινού Κράτους. Τούρκοι ήρθαν και εγκαταστάθηκαν στο Ελληνικό χωριό κι ανάγκασαν τους κατοίκους του ν’ αλλαξοπιστήσουν και να δεχθούν με τη βία τον μωαμεθανισμό.

Από ’κείνη την ημέρα σίγησε κι η καμπάνα της μικρής εκκλησούλας, και στους τέσσερις αιώνες και περισσότερο που πέρασαν από τότε, δεν απέμεινε πια, ούτε σα θολή ανάμνηση, η χριστιανική καταγωγή των πρώτων κατοίκων.

Στεγνώνει λοιπόν το τουρκικό χωριό ύστερα από τη μπόρα, ενώ στο καφενείο οι ηλικιωμένοι Τούρκοι, καθισμένοι σταυροπόδι σε μαλακά στρωσίδια, ρουφούν ηδονικά τους ναργιλέδες τους και διηγούνται εύθυμες ιστορίες.

Έξαφνα, σπαρακτικές φωνές ακούγονται από το μέρος του ποταμού· δυο μικρά Τουρκόπουλα, παίζοντας στην όχθη, έπεσαν στο ποτάμι και τα πήρε το ορμητικό ρεύμα. Μια γυναίκα, που είδε το ατύχημα, έβαλε τότε τις φωνές και ξεσήκωσε τον κόσμο. Το καφενείο, άδειασε στη στιγμή. Όλοι οι θαμώνες έτρεξαν κατά το ποτάμι και, μαζί με όλους, κι ο μουχτάρης του χωριού, ο «πρόεδρος της κοινότητος», όπως θα
λέγαμε εμείς.

Μάταιος κόπος! Το ένα από τα δύο παιδιά, ένα αγόρι πέντε χρονών, είχε ήδη πνιγεί όταν έφτασε η βοήθεια· και, τ’ άλλο, συνομήλικό του, δεν είχε πια ανάγκη από βοήθεια· αυτό τα κατάφερε να φτάσει μόνο του στην όχθη, λίγο παρακάτω από το σημείο του φρικτού ατυχήματος. Ήταν βρεγμένο ως το κόκκαλο, αλλά έβλεπε το μαζεμένο πλήθος χαμογελαστό, σα να μην είχε γίνει τίποτε το σπουδαίο.

Ο μουχτάρης, το πήρε στην αγκαλιά του κι άρχισε να το χαϊδεύει.

–Πώς τα κατάφερες, παιδί μου, να γλυτώσεις; Έλεγε και ξανάλεγε. Μπράβο! Εσύ, θα γίνεις σωστός άνδρας! Θα φοβήθηκες όμως πολύ, έτσι δεν είναι;

–Καθόλου! αποκρίθηκε ο μικρός αθώα. Δεν φοβήθηκα καθόλου. Με κρατούσε η Μητέρα του Θεού στην αγκαλιά της και μ’ έσπρωχνε σιγά–σιγά στην ακροποταμιά.

Ο μουχτάρης έμεινε περίεργος.

–Η «μητέρα του Θεού», είπες; Και, πού την ξέρεις εσύ την «μητέρα του Θεού»;

–Την ξέρω! Την έχουμε στο σπίτι μας, ζωγραφισμένη σ’ ένα σανιδάκι!

Μια υποψία γεννήθηκε από την απάντηση του μικρού παιδιού στη σκέψη του μουχτάρη.

–Πάμε να μου την δείξεις κι εμένα! λέει στο Τουρκόπουλο ο μουχτάρης. Πάμε!

Σε λίγο έφτασαν στο σπίτι, όπου βρισκόταν μόνο η γιαγιά κι η μητέρα του παιδιού· ο πατέρας του, έλειπε.

Οι δύο γυναίκες, δεν είχαν ιδέα από το ατύχημα και, με έκπληξη και με απορία, παρατηρούσαν τον επίσημο επισκέπτη. Η έκπληξή τους όμως έγινε τρόμος μεγάλος, όταν είδαν το παιδί τους να του δείχνει μια μικρή πόρτα στον τοίχο του εσώτερου διαμερίσματος του σπιτιού και να του λέει: «Να! Εδώ μέσα, είναι! Άνοιξε να δεις!».

Έκαμαν τότε μια απελπισμένη κίνηση προς τα εκεί, για να εμποδίσουν τον μουχτάρη, μα εκείνος είχε κιόλας ανοίξει την πορτούλα.

Και, τότε, ένα θέαμα καταπληκτικό παρουσιάσθηκε στα μάτια του:

Σ’ ένα μικρό και σκοτεινό δωμάτιο, δίχως κανένα παράθυρο, ένα καντήλι έκαιγε μπροστά στο εικόνισμα της Παναγίας. Ευωδία
από θυμίαμα ξεχύθηκε την ίδια στιγμή από τον κρυψώνα και γέμισε τα ρουθούνια του Τούρκου, που ρούφηξε ηδονικά το άγνωστο γι’ αυτόν άρωμα.

Οι γυναίκες, παγωμένες απ’ τον τρόμο, δεν είχαν τη δύναμη ν’ αρθρώσουν λέξη, και μόνο τα μάτια τους, στυλωμένα προς την εικόνα, έστελναν θερμή, σιωπηλή ικεσία προς τη Θεομήτορα, να τις βοηθήσει στη δύσκολη εκείνη περίσταση.

Άφωνος, όμως, κι ακίνητος στεκόταν μπροστά στο εικόνισμα και ο μουχτάρης, ο φανατικός Τούρκος, που ποτέ δε θα μπορούσε να φαντασθεί ότι θά ’καμνε στο χωριό του μια τέτοια ανακάλυψη. Το γλυκύτατο βλέμμα της Παναγίας με το θείο βρέφος στην αγκάλη Της, του είχε κάμει ανέκφραστη εντύπωση.

–Αυτή είναι η Μητέρα του Θεού, που με κρατούσε στα χέρια Της. Την είδες; είπε ο μικρός με φωνή χαρούμενη, λες και είχε κάνει κατόρθωμα.
Οι γυναίκες, έπεσαν τότε στα πόδια του μουχτάρη κι άρχισαν να τον παρακαλούν.

–Μη μας κάνεις κακό, εφέντη πολυχρονεμένε, κι εμείς θα παρακαλούμε την Παναγία να σε φυλάγει καλά!

–Ώστε είστε Χριστιανοί;!… πρόφερε αργά.

–Ναι!
Δεν πειράζουμε όμως κανέναν. Ακολουθούμε την πίστη των πατέρων μας, όπως την πήραν κι εκείνοι απ’ τους δικούς τους πατέρες. Μη μας κάνεις κακό, εφέντη!

Ο μουχτάρης, στάθηκε μερικές στιγμές ακόμη σιωπηλός. Έπειτα με φωνή σιγανή, σα να ήθελε ν’ ανακοινώσει κάποιο μυστικό, λέει στις γυναίκες:

–Μη φοβάστε! Προσέξτε όμως, μη πείτε κι εσείς σε κανέναν ότι ήρθα εδώ στο σπίτι σας και είδα αυτό που είδα. Κάπου–κάπου, θα σας στέλνω και λίγο λάδι να βάζετε στο καντήλι, πρόσθεσε, ενώ προχωρούσε προς την έξοδο…

[Το κείμενο, του Δάσκαλου–Συγγραφέα–Δημοσιογράφου
Ευριπίδη Φιλ. Χειμωνίδη (1903–1982)· κατ’ αφήγηση του παππού του, ιερέως στην Σάντα, του παπα–Αποστόλου Χειμωνίδη, χειροτονηθέντος στην Θεοδοσιούπολη και θανόντος σε βαθύ γήρας (το 1915)· παρμένο από τον αφιερωματικό τόμο του Νικολάου Π. Ανδριώτη (1906–1976): «Κρυπτοχριστιανικά Κείμενα», σελ. 121–123, σειρά: «Εθνική
Βιβλιοθήκη Νο36 – Δημοσιεύματα της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών», Θεσ/νίκη 1974.]

Πηγή http://fdathanasiou.wordpress.com

Πρώτες εντυπώσεις απο το ρεσιτάλ πιάνου του Χρήστου Καραβασίλη στον Φ.Σ. Παρνασσός

Πιστεύω οτι μιλώ εξ ονόματος όλων όταν εκφράζω τις θερμές ευχαριστίες προς τον Ίμβριο πιανίστα Χρήστο Καραβασίλη. Ήταν συγκινητική η εκδήλωση, το ρεσιτάλ του, μια έκφραση τιμής προς τις αλησμόνητες πατρίδες καθως ο πιανίστας μας ταξίδεψε στα πέρατα της ψυχής. Ευχαριστούμε όσους μας συγκίνησαν με τις δικές τους μνήμες. Είμαστε σίγουροι οτι ο Ιμβριος πιανίστας Χρήστος Καραβασίλης θα μεταφέρει σ' όλο τον κόσμο με την μουσική του την πατρίδα του, ώστε σε κάθε γωνιά της γης να απολαμβάνουν όλοι την ανάσα της μέσα απο τα πλήκτρα του πιάνου.

Η φωτογραφία είναι απο την κα Έφη Αγραφιώτη, την οποία ευχαριστούμε θερμά για την τιμή με την παρουσία και συμπαράσταση της, καθώς και τον κο Γιώργο Χατζηνάσιο, τον κο Δημήτρη Τουφεξή, τον κο Ραφαήλ Πυλαρινό, την κα Ντόρα Μπακοπούλου, τον κο Αντώνη Γιαμβριά και πολλούς άλλους.

Οι κουστωδίες του θανάτου

Ο θάνατος μας περικυκλώνει με τις κουστωδίες του. Το χρήμα, οι ιδέες, η επιστήμη, η εξουσία,  αποτελούν αναγκαιότητες στη ζωή του παραστρατημένου ανθρώπου, αλλά το μόνο που πετυχαίνουν είναι να φρουρούν τον τάφο. Γιατί μας μιλάνε για τον κόσμο και ερμηνεύουν τη λειτουργία του, ικανοποιούν τις ανάγκες μας, πραγματικές ή κατασκευασμένες, μας δημιουργούν ψευδαισθήσεις παντοδυναμίας και ευτυχίας, αποθεώνουν τον άνθρωπο και τις δυνατότητές του.
Η στιγμή του θανάτου όμως αποδεικνύει την ουσιαστική αδυναμία των ισχυρών να προσφέρουν Ζωή και όχι επιβίωση.
Γιατί αυτό είναι το τελικό ζητούμενο για τον άνθρωπο, η Ζωή.
Αν η πέτρα του μνήματος αποτελεί το τέρμα, τότε όλα είναι μάταια. Δεν είναι όμως έτσι. Η Ανάσταση μιλά και προσφέρει την αφετηρία μιας άλλης βιοτής, της αιώνιας. Και δίνει ως σημάδι της νίκης της το Ανέσπερο Φως, γιατί στηρίζεται σε μία σχέση που δίνει Ζωή για την κτίση και τον άνθρωπο.
Η ήττα συντρίβεται. Μαζί της ό,τι μας χωρίζει από τον Χριστό. Μπορεί οι δυνατοί να φαντάζουν ανίσχυροι και ανίκητοι. Η Αγάπη όμως θα αναστηθεί. Και μαζί της θα αναστήσει αυτόν που ελπίζει σ’ αυτήν και με ταπείνωση την προσδοκά.

Οχι δικαιοσύνη, αλλά αγάπη.

Σχεδόν κάθε στιγμή της ζωής μας κρίνουμε.
Από τον εαυτό μας, μέχρι τον άλλον, μέχρι την κοινωνία κρίνουμε.
Εκφράζουμε την κρίση ή την κατά-κρισή μας. Δεν την κρύβουμε.
Η κρίση μας γεννά την κριτική, παράγει ιδέες, αλλάζει αντιλήψεις και νοοτροπίες. Αυτές κάποιες φορές, παράγουν κάτι το καινούργιο, το οποίο δεν είναι κατ' ανάγκην καλύτερο από το παλιό.
Η κρίση προκαλεί και ρήξεις. Όμως όποιος αγαπά, προσπαθεί να βρει λύση στα όποια προβλήματα με τον συνάνθρωπο, προσπαθέι να το κάνει δίχως την παρέμβαση τρίτων.

Η Δίκη του Ιησού, η κρίση Του από όλες τις τότε εξουσίες - εβραϊκή, ρωμαϊκή, βασιλική - και η κατάκρισή Του χωρίς ουσιαστικές κατηγορίες και αποδείξεις, με μοναδικό γνώμονα τα συμφέροντα της κάθε μιας, είναι το έσχατο της ανθρώπινης εμπάθειας, αλλά και της ταπείνωσης του Θεού, που με τον τρόπο της κρίσης Του για τον κόσμο προσφέρει ζωή και όχι θάνατο.
Ο τρόπος κρίσης και απόδοσης δικαιοσύνης του Χριστού αποτυπώνεται στα φρικτά εκείνα γεγονότα των Παθών Του. Γνώμονάς Του δεν είναι η απόδοση δικαιοσύνης αλλά η αγάπη.. Αρνείται την βία στον κήπο της Γεθσημανή. Αρνείται να παρατάξει τις λεγεώνες των αγγέλων για να αποφύγει το θάνατο.. Απαντά με την σιωπή και την γαλήνη στην αποθέωση του συμφέροντος που χαρακτηρίζει τον φαινομενικά ισχυρό διοικητή, καθώς αυτός νίπτει τας χείρας του, για να μην χάσει την ησυχία του. Δέχεται τον εξευτελισμό της Σταύρωσης. Υπομένει τις βλασφημίες και τις προκλήσεις. Υπακούει και στην εγκατάλειψή Του από τον Πατέρα. Καταδέχεται θάνατο και ταφή και προσφέρει το μέτρο της δικής Του κρίσης: την αγάπη.

Ο Κριτής του κόσμου ήρθε να προσφέρει ζωή. Για να σώσει και όχι για να απονείμει δικαιοσύνη. Για να ενώσει τον ουρανό και τη γη.
Είναι ο Κριτής της αγάπης, παραδειγματίζοντας όποιον θεωρεί τον συνάνθρωπο, αδελφό.

Να γινόμουν τηλεόραση!

Μια έκθεση ενός μαθητή του Δημοτικού.
Την έδωσε ή ίδια ή μητέρα του, ανώνυμα φυσικά, για να δείξει και στους άλλους γονείς πώς...
απέχουν πολύ από τα παιδιά και πώς χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή ή σχέση μεταξύ τους.
Το θέμα της έκθεσης ήταν: «Τι επιθυμώ πολύ και θα ζητούσα από τον Θεό να μου το δώσει».
Η έκθεση του μαθητή είναι απλή, περιεκτική και κυρίως συγκλονιστική!
«Θεε μου, απόψε σου ζητάω κάτι που το θέλω πάρα πολύ.
Θέλω να με κάνεις τηλεόραση!
Θέλω να πάρω τη θέση της τηλεόρασης που είναι στο σπίτι μου.
Να έχω το δικό μου χώρο. Να έχω την οικογένεια μου γύρω από εμένα.
Να με παίρνουν στα σοβαρά όταν μιλάω.
Θέλω να είμαι το κέντρο της προσοχής και να με ακούνε οι άλλοι χωρίς διακοπές η ερωτήσεις.
Θέλω να έχω την ίδια φροντίδα που έχει η τηλεόραση όταν δεν λειτουργεί.
Όταν είμαι τηλεόραση, θα έχω την παρέα του πατέρα μου
όταν έρχεται σπίτι από τη δουλειά, ακόμα κι αν είναι κουρασμένος.
Και θέλω τη μαμά μου να με θέλει όταν είναι λυπημένη και στενοχωρημένη, αντί να με αγνοεί...
Θέλω τ' αδέλφια μου να μαλώνουν για το ποιός θα περνάει ώρες μαζί μου.
Θέλω να νοιώθω ό,τι η οικογένειά μου αφήνει τα πάντα στην άκρη,
πότε-πότε, μόνο για να περάσει λίγο χρόνο με μένα.
Και το τελευταίο, κάνε με έτσι ώστε να τους κάνω όλους ευτυχισμένους και χαρούμενους.
Θεέ μου, δε ζητάω πολλά. Θέλω μόνο να γίνω σαν μια τηλεόραση!»

Τη δασκάλα πού την διάβασε (καθώς βαθμολογούσε) την έκανε να κλάψει.
Ο σύζυγος της που μόλις είχε μπει στο σπίτι, τη ρώτησε: «τι συμβαίνει;» Αυτή απάντησε:
«Διάβασε αύτη την έκθεση, την έχει γράψει ένας μαθητής μου».
Ο σύζυγος αφού τη διάβασε είπε:
«Θεέ μου, το καημένο το παιδί. Τι αδιάφοροι γονείς είναι αυτοί!»
Τότε η δασκάλα τον κοίταξε και είπε:
«Αυτή ή έκθεση είναι του γιου μας!..».

Ο Ανοιξιάτης

Ο Μάρτιος είναι ο τρίτος μήνας του πολιτικού έτους. Ονομάστηκε έτσι προς τιμήν του ρωμαϊκού θεού του πολέμου Mars (δηλαδή του Άρη). Η παλαιότερη ρωμαϊκή ονομασία του Μάρτη ήταν Primus, δηλαδή Πρώτος μήνας του δεκάμηνου ρωμαϊκού έτους. Γι'αυτό η 1η Μαρτίου ονομαζόταν επίσης και Πάτριος πρωτοχρονιά και σχετιζόταν με την αρχή των πολεμικών επιχειρήσεων.
Αναφορικά με την αντιστοιχία του εν λόγω μήνα προς το αρχαίο αττικό ημερολόγιο, εν μέρει κάλυπτε τον Ελαφηβολιώνα, τον μήνα κατά τον οποίον γίνονταν οι μεγάλες θυσίες προς τιμήν της Ελαφηβόλου Αρτέμιδος.

Ως τον 7ο αιώνα εξακολουθούσαν να γιορτάζουν την 1η Μαρτίου με πομπές, χορούς και δώρα. Παραδοσιακά υπολείμματα είναι τα «χελιδονίσματα». Τα έψαλαν τα παιδιά πηγαίνοντας από σπίτι σε σπίτι με ένα ξύλινο χελιδόνι στολισμένο, ένώ έδιναν στη νοικοκυρά φύλλα κισσού. Το τραγούδι είναι αναγγελτικό, αλλά και μαγικο-ευετηρικό:

Ήρθε, ήρθε χελιδόνα,
ήρθε κι άλλη μελιηδόνα.
Κάθησε και λάλησε
και γλυκά κελάδησε:
Μάρτη, Μάρτη μου καλέ,
και Φλεβάρη φοβερέ,
κι αν φλεγίσεις κι αν τσικνίσεις,
καλοκαίρι θα μυρίσεις.
Κι αν χιονίσεις κι αν κακίσεις,
πάλιν άνοιξη θ'ανθίσεις.
Θάλασσαν επέρασα και στεριάν δεν ξέχασα.
Κύματα κι αν έσχισα, έσπειρα, κονόμησα.
Έφυγα κι άφηκα σύκα και σταυρόν και θημωνίτσα.
Κι ήρθα τώρα, κι ήυρα φύτρα,
κι ηύρα χόρτα, σπαρτά, βλήτρα,
βλήτρα, βλήτρα, φύτρα, φύτρα.

Η επανάληψη των λέξεων είναι κάτι σαν ξόρκι για να προκαλέσουν τη βλάστηση.

Τον Μάρτιο ο ελληνικός λαός προσονόμασε Ανοιξιάτη (γιατί είναι ο πρώτος μήνας της Άνοιξης), Κλαψομάρτη, Γδάρτη , Πεντάγνωμο (για το ευμετάβλητο του καιρού), Βαγγελιώτη (λόγω της μεγάλης γιορτής του Ευαγγελισμού), Φυτευτή.

Οι μητέρες απ'την πρωτομηνιά δένουν στα χέρια των παιδιών τους ένα βραχιόλι από πολύχρωμες κλωστές (συνήθως κόκκινη και άσπρη κλωστή στριμμένη) που το λένε μάρτη ή μαρτιάτικο για να μην τα μαυρίσει ο ήλιος. Είναι μια μαγική προφύλαξη (ασφαλιστικός κύκλος) για τη νέα εποχική περίοδο. Ο λαός λέει χαρακτηριστικά:

«Οπόχει κόρη ακριβή τον Μάρτη Ήλιος μη τη δει».
«Ο ήλιος του Μαρτιού τρυπά το κέρατο βοδιού».
«Του Μάρτη ο ήλιος βάφει και πέντε μήνες δεν ξεβάφει».

Για το έθιμο του σειρητιού γράφει και ο Κωστής Παλαμάς:
 

Ρόδιζ' η πρώτη του Μάρτη μέρα
και στο παιδάκι της η μητέρα
γελώντας πάει:
«Με μάρτη έρχομαι το λαιμό σου
να στεφανώσω σαν άγγελός σου
θα σε φυλάει.
Από χρυσάφι, προτού να φέξει,
με τι φροντίδα το έχω πλέξει.
Για το χρυσό μου!
Με κάθε χρώμα το έχω ντύσει
ουράνιο τόξο, που θα στολίσει
τον ουρανό μου!»

Με την αρχή της Άνοιξης εμφανίζονται και οι επιδημίες, αλλά και ένα σωρό ενοχλητικά ζώα και ζωύφια όπως ποντικοί, φίδια, ψύλλοι. Στο νοικοκυριό, λοιπόν, γίνονταν εποχικοί καθαρισμοί (τινάγματα ρούχων, σκουπίσματα) με επωδές:

«Όξω ψύλλοι και κοριοί, (τότε που ήταν πολλοί)
μέσα οι νοικοκυροί!»

Η λαϊκή φαντασία αποδίδει την αστάθεια του καιρού που παρατηρείται στον δύστροπο χαρακτήρα του Μαρτίου, τον οποίο και πρωσοποιεί. Σύμφωνα με μια παράδοση, λοιπόν, ο μήνας Μάρτιος έχει δύο γυναίκες: μια πανέμορφη, αλλά φτωχή και μια κακάσχημη που όμως είναι πλούσια. Τα βράδια κοιμάται ανάμεσά τους. Όταν γυρίζει από τη μεριά της άσχημης, τη βλέπει και από το κακό του κάνει μέρες βροχερές και χειμωνιάτικες. Όταν πάλι γυρίζει προς την όμορφη κάνει ηλιόλουστες, ανοιξιάτικες μέρες.
Γι'αυτό ο Μάρτης μία κλαίει και μια γελά.

Ακόμη, η παράδοση λέει ότι οι τελευταίες μέρες του Μάρτη ονομάζονται «μέρες της γριάς» ή «γριές» γιατί πιστεύεται ότι αυτές τις μέρες τις έκλεψε από τον Φεβρουάριο για να τιμωρήσει μια γριά η οποία μίλησε περιφρονητικά γι'αυτόν.
Η γρια, δήθεν, παρόλες τις παλαβομάρες του Μάρτη, κατάφερε να διασώσει το νεογέννητο αρνάκι της και στο τέλος του μήνα σίγουρη για το θρίαμβό της και για την επερχόμενη καλοκαιρία τού είπε με αυθάδεια: «Πριτς Μάρτη μου, γλύτωσα τα'αρνάκι μου». Τότε κι αυτός βάλθηκε να την τιμωρήσει και τράβηξε την κακοκαιρία του για να παγώσει τη γριά και το αρνάκι.

Ο λαός λέει ακόμη σχετικά με τα μετεωρολογικά καπρίτσια του μήνα:

«Μάρτης γδάρτης και κακός παλουκοκάφτης».

«Το Μάρτη ξύλα φύλαγε
μην κάψεις τα παλούκια».

«Το Μάρτη φύλα τ'άχυρα
μη χάσεις το ζευγάρι (τα βόδια)
και φύλαγε και το ψωμί
μη χάσεις το κοπέλι».

«Ο Μάρτης ως το γιόμα το ψοφάει
κι ως το βράδυ το βρωμάει».

Το τελευταίο λέγεται γιατί η παγωνιά του Μαρτιάτικου πρωινού μπορεί να σκοτώσει και η απογευματινή ζέστη είναι ικανή να αποσυνθέσει το θύμα του κρύου.

Περπερούνα

Η Περπερούνα, με διάφορα άλλα ονόματα συγγενικά, είναι ένα έθιμο του κύκλου της Ανοίξεως και αποβλέπει στην βροχή που είναι απαραίτητη για τα σπαρτά. Συνήθως νέα κορίτσια στολισμένα με πράσινα φυλλώματα και λουλούδια περιέρχονταν στους δρόμους και τα σπίτια τραγουδώντας το ανάλογο τραγούδι-επίκληση για βροχή. Εικάζεται η πιθανότητα να έχει τις ρίζες του στα Ελευσίνια Μυστήρια και ο Φωριέλ το θεωρεί πανάρχαιο.
 

Περπερούνα περπατεί,
περπατεί καμαρωτή
και τον Θιόν παρακαλεί
για να στείλη μια βροχή
μια βροχή καλή καλή
για ν'ανθίσουν τα λειβάδια
να φυτρώσουν τα σιτάρια
να μεθύσουν τ'αμπελάκια
να καρπίσουν σταφυλάκια.
Μπάρες μπάρες τα νερά
στα χωράφια τα ξερά
καθ'αστάχυ ένα ταγάρι
κάθε κλήμα ένα πιθάρι.
Εις τους κάμπους μας χαρές
οι βραγιές τους νοτερές
τα κρασιά μας σαν νερό
τα γεννήματα σωρό
για να χαίροντ' οι φτωχοί
βάνοντάς τα στο σακκί
να βογγάη ο μυλωνάς
και να σκάζ' ο αλευράς.

Ο Μάρτιος λοιπόν, ο πρώτος (κάποτε) μήνας του χρόνου και αρχή του καλοκαιριού.Την πρωτομαρτιά, λέγουν, πέφτει απ' τον ουρανό το κάρβουνο στη γης, να ζεσταθεί η γης κι από τότες αρχινούν οι ζέστες.
Την αστάθεια του καιρού, που παρατηρείται τον Μάρτιο στη χώρα μας και αποβαίνει πολλές φορές ολέθρια για φυτά και ζώα, η λαϊκή φαντασία αποδίδει στο δύστροπο χαρακτήρα του Μαρτίου, τον οποίο προσωποποιεί, όπως και τους άλλους μήνες.

Αρκετοί μύθοι ζητούν να αιτιολογήσουν, γιατί ο Μάρτης, "μια γελά και μια κλαίει". Σύφφωνα με κάποια αθηναϊκή παράδοση, ο Μάρτης είχε δυο γυναίκες, την μια πολύ όμορφη και φτωχή, την άλλη πολύ άσχημη και πολύ πλούσια. Ο Μάρτης κοιμάται στη μέση. Όταν γυρίζει από την άσχημη, κατσουφιάζει και σκοτινιάζει όλος ο κόσμος, όταν γυρίζει από την όμορφη, γελάει, χαίρεται και λάμπει όλος ο κόσμος. Αλλά τις περισσότερες φορές γυρίζει από την άσχημη, γιατί αυτή είναι πλούσια και θρέφει και τη φτωχή και όμορφη.
Άλλη μύθοι εξηγούν γιατί ο Μάρτης έχει 31 ημέρες και ο Φεβρουάριος 28. Είναι πολύ γνωστές οι παραδόσεις για την απολιθωμένη γριά που ο Μάρτης τη μαρμάρωσε μαζί με τα κατσίκια της.

Όπως κάθε αρχή στη ροή του χρόνου, έτσι και η πρώτη Μαρτίου θεωρείται ότι προσφέρεται και για μετεωρολογικές και μαντικές παρατηρήσεις.
Στις δεισιδαιμονίες τέλος, τις σχετικές με την πρώτη Μαρτίου - ως αρχή του χρόνου - ανήκει και η συνήθεια της ψευδολογίας (π.χ. στα Μέγαρα).Την Πρωτομαρτιά έχουν έθιμο να γελούν το Μάρτη.Θα πουν ένα ψέμα για να γελάσουν κάποιον. "Γελούμε το Μάρτη, για να μας πάει καλά"...

Πηγή: η θάλασσα του διαδυκτίου

Καλό μας μήνα λοιπόν, μακάρι να μας πάει καλά!!