Sunday, June 22, 2014

Ενα ποτήρι γάλα τα ξεπλήρωσε όλα

Mια μέρα ένα φτωχό αγόρι που πουλούσε μικροπράγματα πόρτα πόρτα για να πληρώσει το σχολείο του ανακάλυψε ότι του είχαν μείνει μόνο μερικά ψιλά στη τσέπη. Πεινούσε πολύ.
 Έτσι αποφάσισε να ζητήσει φαγητό από το πρώτο σπίτι που θα έβρισκε.
 Παρόλα αυτά όταν στη πόρτα του σπιτιού εμφανίστηκε μια όμορφη κοπέλα, τα έχασε.
 Αντί για φαγητό ζήτησε ένα....ποτήρι νερό.
 Εκείνη τον είδε που ήταν πολύ πεινασμένος και του έφερε ένα μεγάλο ποτήρι γάλα.
 Το ήπιε αργά αργά και ύστερα τη ρώτησε
«Πόσο σας οφείλω;»
«Τίποτα» είπε το κορίτσι. «Η μητέρα μας έχει μάθει να μην δεχόμαστε χρήματα για κάποια καλοσύνη που κάνουμε!»
Καθώς ο Χάουαρντ Κέλλυ έφευγε αισθανόταν όχι μόνο σωματικά δυνατός, αλλά και η πίστη του στο Θεό ήταν δυναμωμένη επίσης.          Λίγη ώρα πριν ήταν έτοιμος να τα παρατήσει.
Αρκετά χρόνια αργότερα αυτή η κοπέλα αρρώστησε βαριά.
 Οι γιατροί της περιοχής δεν μπορούσαν να κάνουν κάτι και την έστειλαν στην πρωτεύουσα.
 Εκεί κλήθηκαν οι ειδικοί για να αντιμετωπίσουν αυτήν τη σπάνια ασθένεια.
Ζήτησαν και τη βοήθεια του γιατρού Χάουαντ Κέλλυ.
Εκείνος όταν άκουσε το όνομα της πόλης από την οποία ερχόταν η άρρωστη κάποιο παράξενο φως έλαμψε στα μάτια του.          Αμέσως σηκώθηκε και πήγε στο δωμάτιο του νοσοκομείου για να συναντήσει την ασθενή.
 Την αναγνώρισε αμέσως.
Επέστρεψε στην αίθουσα του συμβουλίου αποφασισμένος για να σώσει τη ζωή της.
Από εκείνη τη μέρα ανέλαβε προσωπικά την περίπτωση αυτή.
Ύστερα από μεγάλη προσπάθεια η μάχη κερδήθηκε.      Ο γιατρός ζήτησε από το λογιστήριο να του στείλει πρώτα εκείνου τον λογαριασμό.
Τον κοίταξε και έγραψε κάτι με το χέρι του στη γωνία του λογαριασμού.
Ύστερα τον έστειλε στο δωμάτιο της κοπέλας.
Εκείνη μόλις τον είδε την έπιασε φόβος και δεν ήθελε να τον ανοίξει.
 Ποιος ξέρει πόσα χρήματα έπρεπε να πληρώσει και αν θα μπορούσε να ανταπεξέλθει.
 Τελικά αποφάσισε να τον ανοίξει και αμέσως η ματιά της πήγε εκεί κάτω στη γωνία της σελίδας όπου κάτι ήταν γραμμένο.      Διάβασε:
«Ο λογαριασμός σας ξεπληρώθηκε στο ακέραιο με ένα ποτήρι γάλα»

Sunday, June 1, 2014

Ο Μάης στην λαογραφία μας


Ο Μάιος είναι ο πέμπτος μήνας του Γρηγοριανού (Νέου) Ημερολογίου.


Η λατινική ονομασία του μήνα είναι Maius και οφείλεται κατά πάσα πιθανότητα στο γεγονός ότι ήταν αφιερωμένος από τους Ρωμαίους στους προγόνους τους, τους majores. Κατ' άλλους πήρε το όνομά του από τη Μαία -λατ. Maia- κόρη του Άτλαντα και μητέρα του Ερμή.


Τον Μάιο οι Ρωμαίοι τελούσαν δύο μεγάλες γιορτές προς τιμήν των νεκρών: τα Λεμούρια και τα Ροζάλια. Τα Ροζάλια πήραν το όνομά τους από τα τριαντάφυλλα (λατ. rosa) γιατί τη μέρα της γιορτής συνήθιζαν να στολίζουν τους τάφους των προγόνων τους με τριαντάφυλλα. Η συνήθεια διατηρήθηκε και στο Βυζάντιο και λεγόταν Ροδισμός. Στο ελληνικό λαϊκό εορτολόγιο τα Ροζάλια έχουν γίνει Ρουσάλια και είναι επίσης γιορτή των νεκρών. Το Σάββατο της Πεντηκοστής (Μέγα Ψυχοσάββατο) λέγεται του Ρουσαλιού το Σάββατο.


Ο μήνας Μάιος αντιστοιχεί στον αρχαίο ελληνικό αττικό μήνα Θαργηλιών, κατά τον οποίον τελούνταν τα Θαργήλια προς τιμήν κυρίως του Απόλλωνα και της Αρτέμιδος. Τα Θαργήλια ήταν γιορτή με ευετηριακό (δηλ. σχετικό με την καρποφορία) και καθαρτικό χαρακτήρα.


Για τον Μάιο υπάρχουν τα ακόλουθα προσωνύμια: Τριανταφυλλάς (για τα πολλά τριαντάφυλλα), Καλομηνάς, Λούλουδος, Πράσινος, Κερασάρης (γιατί ωριμάζουν τα κεράσια στα χαμηλότερα μέρη), Πεντοδείλινος (για τα πολλά γεύματα του μια και η μέρα είναι μεγάλη) αλλά συγχρόνως και καταραμένος.


Εκείνο που γιορτάζεται από τον λαό μας πολύχρωμα και εθιμοτυπικά είναι η πρώτη του ημέρα, η Πρωτομαγιά. Οι άνθρωποι ανθοστολίζουν τα σπίτια τους και βγαίνουν από νωρίς στις εξοχές για να πάρουν τη δροσιά του. «Τώρα μαγιά, τώρα δροσιά, τώρα το Καλοκαίρι». Αξίζει να σημειωθεί ότι είναι η μόναδική λαϊκή γιορτή που δεν έχει θρησκευτικό χαρακτήρα.


Ο Μάης κοντά στα καλά του, όμως, έχει και και τις κακές του μέρες. Κρύβει πολλά κακά και φέρνει πολλές αρρώστιες στην καλλιέργεια και στ' αμπέλια. Οι δεισιδαιμονίες, οι φόβοι και οι απαγορεύσεις που τον συνοδεύουν είναι πολλές.
Οι μαγιάτικες βροχές για τη γεωργία είναι σχεδόν καταστροφή, γι' αυτό και λέγεται «Στον καταραμένο τόπο μήνα Μάη βρέχει».


Επίσης, ο λαός μας συνέδεσε παρετυμολογικά τον Μάιο με τα μάγια και κατά τόπους έπαιρναν διάφορες προφυλάξεις για να προστατευτούν από αυτά.
Στη Μήλο έκαναν νωρίς το πρωί της Πρωτομαγιάς κρασοψυχιά, δηλαδή έτρωγαν ένα κομμάτι μαγιοκούλουρο (ειδικό ψωμί για την Πρωτομαγιά με ζυμάρι της Λαμπρής), που το βουτούσαν σ' ένα ποτήρι κρασί.


Η ημέρα μνήμης της Αγ. Μαύρας (3) θεωρούνταν αποφράδα και δεν έκαναν καμία δουλειά.


Τον Αγ. Ιωάννη τον Θεολόγο (8) σε πολλά μέρη τον αποκαλούν Βροχάρη ή Χαλαζά επειδή παίρνει κατά κάποιο τρόπο πάνω του την ευθύνη για των κίνδυνο της καταστροφής των σπαρτών, που είναι σχεδόν πια ώριμα για το θερισμό. Μαζί του μοιράζεται την ευθύνη και ο Αγ. Χριστόφορος (9). Γι' αυτό και στην Ήπεριο έλεγαν «αϊ-Γιάννης το πήζει (το χαλάζι) κι ο αϊ-Χριστόφορος το ρίχνει».


Τέλος, τον Μάιο απαγορεύονταν οι γάμοι γιατί αφενός ο μήνας συνδεόταν με τους νεκρούς αλλά και γιατί κατ' αυτόν τον μήνα ερωτοτροπούν οι γάιδαροι.


Στις αρχές του Μάη πέφτει, τις περισσότερες φορές, η θερμοκρασία κι αυτή η ψύχρα θυμίζει άλλον καιρό. Γι' αυτό και ο λαός μας λέει: «Όταν πρέπει δεν χιονίζει και τον Μάη δροσολογά».


Η μεγαλύτερη πανελλήνια γιορτή του μήνα είναι των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης (21). Εκείνη την ημέρα τελείται και το έθιμο της πυροβασίας, τα Αναστενάρια (από τη λέξη ασθενάρια=πρόσωπα εκστασιαζόμενα, και όχι από το αναστενάζω).


Παροιμίες για τον Μάιο:


«Ο Μάης φτιάχνει τα σπαρτά κι ο Μάης τα χαλάει.»


«Μάης άβρεχος
Τρυγητής χαρούμενος.»


«Μάης πενταδείλινος και πάντα δείλι θέλει.»




Πηγές:


http://users.sch.gr/vaxtsavanis/page5.html


http://oiax.blogspot.com/2008/05/blog-post.html


 


Ο Μάης έχει μυστικά


 


Ο Μάης έχει μυστικά κι ένα κλειδί κρυμμένο
που ανοίγει μάτια σκοτεινά και χείλι πικραμένο
έχει και άνεμο τρελό που κουβαλάει τη γύρη
και πυροβάτες της καρδιάς σαν βγει στο πανηγύρι
και πυροβάτες της καρδιάς σαν βγει στο πανηγύρι...


Ο Μάης είναι μουσική από παλιό τραγούδι
από κλαδί ροδακινιάς και από λεύκας χνούδι
δεν έχει Λάμδα ούτε Ρο στη γλώσσα να βουλιάζει
είναι από Άλφα καθαρό κι όταν γελάς σου μοιάζει
είναι από Άλφα καθαρό κι όταν γελάς σου μοιάζει...


Ο Μάης είναι μια φωτιά, μια φλόγα μαγεμένη
έχει τη μέρα αγκαλιά, τη νύχτα ερωμένη
έχει και ήλιο κυνηγό που ξέρει από σημάδι
να βρίσκει αυτόν που έριξε τα μάγια στο πηγάδι
να βρίσκει αυτόν που έριξε τα μάγια στο πηγάδι..


Δεν έχει Λάμδα ούτε Ρο στη γλώσσα να βουλιάζει
είναι από Άλφα καθαρό κι όταν γελάς σου μοιάζει
είναι από Άλφα καθαρό κι όταν γελάς σου μοιάζει.


Saturday, May 31, 2014

Στην αγκαλιά του Θεού

Η μπόρα έχει περάσει, αλλά θυμωμένα κυλούν τα θολά νερά του ποταμού, δίπλα από το μεγάλο χωριό που απλώνεται στον
εύφορο κάμπο. Είναι Τουρκικό το χωριό. Φρεσκοπλυμένο από το χορταστικό λουτρό, χαίρεται τώρα την ευλογία του ήλιου και
στεγνώνει γοργά, βυθισμένο στη μακαριότητα της ευτυχίας του.


Δεν ήταν όμως πάντα Τουρκικό. Σε παλαιότερη εποχή, τότε που το σημερινό Ερζερούμ λεγόταν Θεοδοσιούπολις, είχε χτισθεί δίπλα στον Άκαμψι ποταμό, στην άκρη του εύφορου εκείνου οροπεδίου, λίγα σπίτια από οικογένειες ακριτών του Βυζαντινού Κράτους. Τούρκοι ήρθαν και εγκαταστάθηκαν στο Ελληνικό χωριό κι ανάγκασαν τους κατοίκους του ν’ αλλαξοπιστήσουν και να δεχθούν με τη βία τον μωαμεθανισμό.


Από ’κείνη την ημέρα σίγησε κι η καμπάνα της μικρής εκκλησούλας, και στους τέσσερις αιώνες και περισσότερο που πέρασαν από τότε, δεν απέμεινε πια, ούτε σα θολή ανάμνηση, η χριστιανική καταγωγή των πρώτων κατοίκων.


Στεγνώνει λοιπόν το τουρκικό χωριό ύστερα από τη μπόρα, ενώ στο καφενείο οι ηλικιωμένοι Τούρκοι, καθισμένοι σταυροπόδι σε μαλακά στρωσίδια, ρουφούν ηδονικά τους ναργιλέδες τους και διηγούνται εύθυμες ιστορίες.


Έξαφνα, σπαρακτικές φωνές ακούγονται από το μέρος του ποταμού· δυο μικρά Τουρκόπουλα, παίζοντας στην όχθη, έπεσαν στο ποτάμι και τα πήρε το ορμητικό ρεύμα. Μια γυναίκα, που είδε το ατύχημα, έβαλε τότε τις φωνές και ξεσήκωσε τον κόσμο. Το καφενείο, άδειασε στη στιγμή. Όλοι οι θαμώνες έτρεξαν κατά το ποτάμι και, μαζί με όλους, κι ο μουχτάρης του χωριού, ο «πρόεδρος της κοινότητος», όπως θα
λέγαμε εμείς.


Μάταιος κόπος! Το ένα από τα δύο παιδιά, ένα αγόρι πέντε χρονών, είχε ήδη πνιγεί όταν έφτασε η βοήθεια· και, τ’ άλλο, συνομήλικό του, δεν είχε πια ανάγκη από βοήθεια· αυτό τα κατάφερε να φτάσει μόνο του στην όχθη, λίγο παρακάτω από το σημείο του φρικτού ατυχήματος. Ήταν βρεγμένο ως το κόκκαλο, αλλά έβλεπε το μαζεμένο πλήθος χαμογελαστό, σα να μην είχε γίνει τίποτε το σπουδαίο.


Ο μουχτάρης, το πήρε στην αγκαλιά του κι άρχισε να το χαϊδεύει.


–Πώς τα κατάφερες, παιδί μου, να γλυτώσεις; Έλεγε και ξανάλεγε. Μπράβο! Εσύ, θα γίνεις σωστός άνδρας! Θα φοβήθηκες όμως πολύ, έτσι δεν είναι;


–Καθόλου! αποκρίθηκε ο μικρός αθώα. Δεν φοβήθηκα καθόλου. Με κρατούσε η Μητέρα του Θεού στην αγκαλιά της και μ’ έσπρωχνε σιγά–σιγά στην ακροποταμιά.


Ο μουχτάρης έμεινε περίεργος.


–Η «μητέρα του Θεού», είπες; Και, πού την ξέρεις εσύ την «μητέρα του Θεού»;


–Την ξέρω! Την έχουμε στο σπίτι μας, ζωγραφισμένη σ’ ένα σανιδάκι!


Μια υποψία γεννήθηκε από την απάντηση του μικρού παιδιού στη σκέψη του μουχτάρη.


–Πάμε να μου την δείξεις κι εμένα! λέει στο Τουρκόπουλο ο μουχτάρης. Πάμε!


Σε λίγο έφτασαν στο σπίτι, όπου βρισκόταν μόνο η γιαγιά κι η μητέρα του παιδιού· ο πατέρας του, έλειπε.


Οι δύο γυναίκες, δεν είχαν ιδέα από το ατύχημα και, με έκπληξη και με απορία, παρατηρούσαν τον επίσημο επισκέπτη. Η έκπληξή τους όμως έγινε τρόμος μεγάλος, όταν είδαν το παιδί τους να του δείχνει μια μικρή πόρτα στον τοίχο του εσώτερου διαμερίσματος του σπιτιού και να του λέει: «Να! Εδώ μέσα, είναι! Άνοιξε να δεις!».


Έκαμαν τότε μια απελπισμένη κίνηση προς τα εκεί, για να εμποδίσουν τον μουχτάρη, μα εκείνος είχε κιόλας ανοίξει την πορτούλα.


Και, τότε, ένα θέαμα καταπληκτικό παρουσιάσθηκε στα μάτια του:


Σ’ ένα μικρό και σκοτεινό δωμάτιο, δίχως κανένα παράθυρο, ένα καντήλι έκαιγε μπροστά στο εικόνισμα της Παναγίας. Ευωδία
από θυμίαμα ξεχύθηκε την ίδια στιγμή από τον κρυψώνα και γέμισε τα ρουθούνια του Τούρκου, που ρούφηξε ηδονικά το άγνωστο γι’ αυτόν άρωμα.


Οι γυναίκες, παγωμένες απ’ τον τρόμο, δεν είχαν τη δύναμη ν’ αρθρώσουν λέξη, και μόνο τα μάτια τους, στυλωμένα προς την εικόνα, έστελναν θερμή, σιωπηλή ικεσία προς τη Θεομήτορα, να τις βοηθήσει στη δύσκολη εκείνη περίσταση.


Άφωνος, όμως, κι ακίνητος στεκόταν μπροστά στο εικόνισμα και ο μουχτάρης, ο φανατικός Τούρκος, που ποτέ δε θα μπορούσε να φαντασθεί ότι θά ’καμνε στο χωριό του μια τέτοια ανακάλυψη. Το γλυκύτατο βλέμμα της Παναγίας με το θείο βρέφος στην αγκάλη Της, του είχε κάμει ανέκφραστη εντύπωση.


–Αυτή είναι η Μητέρα του Θεού, που με κρατούσε στα χέρια Της. Την είδες; είπε ο μικρός με φωνή χαρούμενη, λες και είχε κάνει κατόρθωμα.
Οι γυναίκες, έπεσαν τότε στα πόδια του μουχτάρη κι άρχισαν να τον παρακαλούν.


–Μη μας κάνεις κακό, εφέντη πολυχρονεμένε, κι εμείς θα παρακαλούμε την Παναγία να σε φυλάγει καλά!


–Ώστε είστε Χριστιανοί;!… πρόφερε αργά.


–Ναι!
Δεν πειράζουμε όμως κανέναν. Ακολουθούμε την πίστη των πατέρων μας, όπως την πήραν κι εκείνοι απ’ τους δικούς τους πατέρες. Μη μας κάνεις κακό, εφέντη!


Ο μουχτάρης, στάθηκε μερικές στιγμές ακόμη σιωπηλός. Έπειτα με φωνή σιγανή, σα να ήθελε ν’ ανακοινώσει κάποιο μυστικό, λέει στις γυναίκες:


–Μη φοβάστε! Προσέξτε όμως, μη πείτε κι εσείς σε κανέναν ότι ήρθα εδώ στο σπίτι σας και είδα αυτό που είδα. Κάπου–κάπου, θα σας στέλνω και λίγο λάδι να βάζετε στο καντήλι, πρόσθεσε, ενώ προχωρούσε προς την έξοδο…


[Το κείμενο, του Δάσκαλου–Συγγραφέα–Δημοσιογράφου
Ευριπίδη Φιλ. Χειμωνίδη (1903–1982)· κατ’ αφήγηση του παππού του, ιερέως στην Σάντα, του παπα–Αποστόλου Χειμωνίδη, χειροτονηθέντος στην Θεοδοσιούπολη και θανόντος σε βαθύ γήρας (το 1915)· παρμένο από τον αφιερωματικό τόμο του Νικολάου Π. Ανδριώτη (1906–1976): «Κρυπτοχριστιανικά Κείμενα», σελ. 121–123, σειρά: «Εθνική
Βιβλιοθήκη Νο36 – Δημοσιεύματα της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών», Θεσ/νίκη 1974.]


Πηγή http://fdathanasiou.wordpress.com

Monday, May 19, 2014

Πρώτες εντυπώσεις απο το ρεσιτάλ πιάνου του Χρήστου Καραβασίλη στον Φ.Σ. Παρνασσός

Πιστεύω οτι μιλώ εξ ονόματος όλων όταν εκφράζω τις θερμές ευχαριστίες προς τον Ίμβριο πιανίστα Χρήστο Καραβασίλη. Ήταν συγκινητική η εκδήλωση, το ρεσιτάλ του, μια έκφραση τιμής προς τις αλησμόνητες πατρίδες καθως ο πιανίστας μας ταξίδεψε στα πέρατα της ψυχής. Ευχαριστούμε όσους μας συγκίνησαν με τις δικές τους μνήμες. Είμαστε σίγουροι οτι ο Ιμβριος πιανίστας Χρήστος Καραβασίλης θα μεταφέρει σ' όλο τον κόσμο με την μουσική του την πατρίδα του, ώστε σε κάθε γωνιά της γης να απολαμβάνουν όλοι την ανάσα της μέσα απο τα πλήκτρα του πιάνου.


Η φωτογραφία είναι απο την κα Έφη Αγραφιώτη, την οποία ευχαριστούμε θερμά για την τιμή με την παρουσία και συμπαράσταση της, καθώς και τον κο Γιώργο Χατζηνάσιο, τον κο Δημήτρη Τουφεξή, τον κο Ραφαήλ Πυλαρινό, την κα Ντόρα Μπακοπούλου, τον κο Αντώνη Γιαμβριά και πολλούς άλλους.

Tuesday, April 22, 2014

Πρόσκληση για το ρεσιτάλ πιάνου του Χρήστου Καραβασίλη


Ρεσιτάλ πιάνου του νέου ανερχόμενου πιανίστα Χρήστου Καραβασίλη το Σάββατο 17 Μαϊου και ώρα 20.30 στη μεγάλη αίθουσα του Φιλολογικού Συλλόγου Παρνασσού, Πλ. Καρύτση 8, με έργα Cl. Daquin, J.S.Bach, Fr. Schubert, Fr. Chopin, Fr. Liszt.
Γενική είσοδος 15 / 10 ευρώ, φοιτητικά 5 ευρώ.


Η συναυλία πραγματοποιείται με την ευλογία του Οικουμενικού Πατριάρχη κ.κ. ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΥ, τη συνεργασία των συλλόγων ΙΜΒΡΙΩΝ Αθήνας και Θεσσαλονίκης και του Ωδείου Ι. ΣΥΓΚΕΛΑΚΗ.
Τα έσοδα θα διατεθούν για τις ανάγκες της παιδείας στην ΙΜΒΡΟ.

Saturday, April 19, 2014

«Αντίδωρο λατρείας, λίγη Πασχαλιά εδώ στην Ιμβρο»

Συνέντευξη με τον ΓΙΑΝΝΗ ΚΑΜΠΟΥΡΗ
Από τον ΓΙΩΡΓΟ ΚΙΟΥΣΗ g.kiousis@eleftherotypia.net


«Αγιες μέρες του Πάσχα, απέραντη νοσταλγία για ό,τι ζήσαμε παιδιά, γι' αυτό που είναι όλη μας η ζωή. Χίλιες γεύσεις, μυρωδιές και χρώματα που 'χουν καταγραφεί στην ψυχή και τη μνήμη. Εικόνες που για χρόνια χάθηκαν απ' τα μάτια μας κι αναστήθηκαν στην καρδιά».


«Η υψηλότερη μορφή της άνοιξης που ξέρω: μια ελληνική Μεγάλη Εβδομάδα» ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ «Η υψηλότερη μορφή της άνοιξης που ξέρω: μια ελληνική Μεγάλη Εβδομάδα» ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ Μιλάμε με τον Γιάννη Καμπούρη, φιλόλογο, εκπαιδευτικό, για τη Μεγαλοβδομάδα στο νησί. «Το περυσινό Πάσχα του Πατριάρχη Βαρθολομαίου ήταν ξεχωριστό, γιατί το έζησε στην Ιμβρο του. Το επιφανέστερο από όλα τα παιδιά της επέστρεψε ύστερα από πενήντα χρόνια, για να συνεορτάσει με τους συμπατριώτες του τη μεγαλύτερη εορτή της Χριστιανοσύνης και έστρεψε τα φώτα της δημοσιότητας στο νησί μας».


- Θύμησες;


«Ασβεστες, αδηφάγες, που διατήρησαν το παρόν μιας πατρίδας, η οποία για χρόνια τοποθετήθηκε στα εικονίσματα. Εικόνες, καντήλι θύμησης, αλλά και χρέους για γυρισμό. Ξαναχτίζουμε μέσα απ' τα χαλάσματα με μνήμη και όραμα το χθες, την Ιμβρο της Ελλάδας και της Τουρκίας, το νησί του Οικουμενικού μας Πατριάρχη Βαρθολομαίου, το δικό μας βορειοαιγαιοπελαγίτικο παράδεισο. Τούτες οι Αγιες μέρες σε τούτο τον τόπο αποκτούν μια άλλη διάσταση, αέναη, αυθεντική. Εδώ ξανακούς τη φωνή της γης, ανακαλύπτεις και αναπνέεις αρχέγονες μυρωδιές, βιώνεις το ιερό μεγαλείο των ημερών απέριττα, αφτιασίδωτα, ανάβοντας το καντήλι σ' απόμακρα ξωκλήσια στις ξωμεριές του νησιού και προσκυνώντας σε εκκλησιές με έντονη μοσχοβολιά του λιβανιού, εδώ γίνεσαι κοινωνός σε έθιμα, αδιάσπαστη συνέχεια της ιμβριακής παράδοσης».


- Οι παιδικές αναμνήσεις;


«Το Σάββατο του Λαζάρου φτιάχναν τα Λαζαράκια, ψωμάκια με γέμιση σταφίδας, κανέλας, σουσάμι και μέλι, γεύσεις που κατακτούσαν τις αισθήσεις και τις καρδιές. Την Κυριακή των Βαγιώ όλοι απίθωναν βάγια αμάραντα, όσο και μέσα στη σκέψη μας, στους τάφους των προγόνων και τα κρέμαγαν στις πόρτες των σπιτιών για το "κακό μάτι". Κούνιες στήνονταν και παιδικές φωνές διαλαλούσαν "κούνια κούνια τω Βαγιώ, όσπου να 'ρθεί η Λαμπριά με τα κόκκινα τ' αβγά...". Με απογευματινούς εσπερινούς έφθανε η Μ. Πέμπτη, βάφονταν τα κόκκινα αβγά με κρεμμυδόφυλλα και φύλλα αμυγδαλιάς, και πλέκονταν ακάνθινα στεφάνια. Μετά τα 12 Ευαγγέλια στολιζόταν ευλαβικά ο Επιτάφιος με ανθισμένο ρίκι, Απρίλη, που μοσχοβολούσε και λίγα αγριολούλουδα».


- Σαν αύριο;


«Τα παιδιά τραγουδούσαν τα κάλαντα της Μεγάλης Παρασκευής "σήμερα μαύρος ουρανός - σήμερα μαύρη μέρα" στα απλά και θαμμένα στον ασβέστη και την πέτρα σπίτια -εδώ υπάρχουν ακόμη τέτοια- και οι ντόπιοι τούς πρόσφεραν αβγά, γρόσια κι εκείνα τα πεντανόστιμα ξυλοκέρατα. Ο Επιτάφιος θρήνος και τα εγκώμια, η περιφορά, τα αναμμένα κεριά στους δρόμους, μια μυσταγωγία, μια ευκαιρία μετοχής στο Θείο Δράμα. Τα "παπαδάκια" με τα εξαπτέρυγα, ο Εσταυρωμένος ανά τας χείρας των πιστών, το προσκύνημα στο Κοιμητήριο, η περιφορά στα καλντερίμια και ο πένθιμος ήχος της καμπάνας που πλανάται σαν θρηνωδός πάνω στις κορφές των βουνών και το άνοιγμα των κεκλεισμένων θυρών της εκκλησίας με το κέλευσμα του ιερέα "Αρατε πύλας" συνθέτουν την ιερή στιγμή της Μ. Παρασκευής, σε μια φύση βροχερή συνήθως και ανταριασμένη, σαν να μετέχει κι αυτή στο Θείο Πάθος».


- Τα φουρνιστά;


«Το Μεγάλο Σάββατο ετοιμάζονταν, αρνάκι γεμιστό με ρύζι, συκωτάκι και αγιασμομάλαθρα, μπαίναν' στον ξυλόφουρνο και ψήνονταν μέχρι το μεσημέρι της Λαμπρής σκορπώντας ολόγυρα δελεαστικές, πεντανόστιμες μυρωδιές. Ετοιμάζονταν επίσης ο "Βριός", ομοίωμα του Ιούδα που το γέμιζαν με εκρηκτικά και το καίγαν' μετά το "Δεύτε λάβετε Φως" και το "Χριστός Ανέστη". Το Αναστάσιμο τραπέζι, γεμάτο παραδοσιακά εδέσματα, συνοδευόταν από χορό και γλέντι».


- Ερχονται οι Ιμβριοι στο νησί τη Μεγάλη Εβδομάδα;


«Επιστρέφουν στην πατρογονική γη μεταλαμπαδεύοντας την αγάπη για την πατρίδα στα παιδιά τους, στα οποία θα παραδώσουν τη δάδα της ιστορικής συνέχειας της Ιμβρου».


- Μια ευχή για τους συμπατριώτες Ιμβρίους;


«Ας τους δοθεί στη μια παλάμη, σαν αντίδωρο λατρείας, λίγη Πασχαλιά εδώ στην Ιμβρο».

Friday, April 18, 2014

Μεγάλη Παρασκευή στην Ιμβρο

Αληθινά μεγάλη μέρα! Την μέρα αυτή δεν εκαναν καμιά δουλειά, ολοήμερη και προσευχή. Στις εκκλησίες οι καμπάνες χτυπούσαν νεκρώσιμα, για να θυμίζουν πως είναι μέρα πένθους. Οι μητέρες από πολύ πρωί έφερναν τα παιδιά της στην εκκλησία, για να χαιρετήσουν τον Εσταυρωμένο, και πριν σκύψουν να φιλήσουν τα πόδια του, απόθεταν στην βάση του Σταυρού λουλούδια, πολλά λουλούδια, πρώιμα ανοιξιάτικα, πασχαλιές, βιολέττες, μενεξέδες και ξερό βασιλικό. Ταλουλούδια τούτα τα μοίραζαν οι ιερείς το βράδυ μετά την Αποκαθήλωση στους πιστούς, που έρχονταν να χαιρετήσουν τον Επιτάφιο. Οι νοικοκυρές τα φύλαγαν όλο τον χρόνο στο σπίτι και τα έκαιγαν γιανα «καπνίσουν» τους βασκαμένους και τους δαιμονιζόμενος.
Οσες μητέρες η άδελφές που είχαν ιδιάιτερο λόγο να ανησυχούν για τοπαιδί ή τον αδελφό ή τον άνδρα που ήταν άρρωστος, η στρατιώτης ή ξενιτεμένος, έβγαιναν με άνα καλάθι που είχε μέσα λάδι, κεριά, λίβανο και λουλούδια, προσκυνήσουν σε όλα τα εξωκλήσια που ήταν γύρω στα χωριά. Το απόγευμα, μετα τον Εσπερινό και την Αποκαθήλωση, δεύτερο προσκύνημα στον Επιτάφιο. Καταστόλιστος με λουλούδια. Τον είχαν στολίσει οι κοπέλες του χωριού με πολλή φροντίδα. Έπρεπε να είναι ωραίος, όπως εκείνος ήταν «ωραίος κάλλει παρα πάντας ανθρώπους» Τα παιδιά περνούσαν τρεις φορές σταυρωτά κάτω από τν Επιτάφιο, για να είναι άτρωτα από κάθε κακό όλο τον χρόνο.
Το διάστημα που μεσολαβούσε από τον Εσπερινό ως τον Ορθρο του Μεγάλου Σαβββάτου, το «Ζωή εν τάφω», κορίτσια ανύπαντρα μαζεύονταν γύρω στον Επιτάφιο για να μοιρολογήσουν τον Χριστό, να πουν το μοιρολόγι της Παναγίας «Ω γλυκύ μου Εαρ».
Το δικαίωμα τούτο αποκτούσαν αυτόματα εκείνες οι κοπέλες που όλη την ημέρα την αφιέρωσαν στο στόλισμα του Επιταφίου.
Το μοιρολόγι τούτο με τους άτεχνους αλλά δραματικούς στίχους και την βαθιά συγκινησιακή μελωδία του ιστορεί και εκφράζει όλον τον πόνο και το σπαργμό της «μάνας», είναι ένας αληθινός «Επιτάφιος Θρήνος.»


«Σήμερα μαύρος σήμερα μαύρη μέρα,
σήμερα όλα θλίβονται και τα βουνά λυπούνται,
σήμερα έβαλαν βουλή οι άνομοι Εβραίοι
οι άνομοι και τα σκυλιά οι τρισκαταραμένοι,
για να κρεμάσουν το Χριστό των πάντων Βασιλέα»

Οι κουστωδίες του θανάτου

Ο θάνατος μας περικυκλώνει με τις κουστωδίες του. Το χρήμα, οι ιδέες, η επιστήμη, η εξουσία,  αποτελούν αναγκαιότητες στη ζωή του παραστρατημένου ανθρώπου, αλλά το μόνο που πετυχαίνουν είναι να φρουρούν τον τάφο. Γιατί μας μιλάνε για τον κόσμο και ερμηνεύουν τη λειτουργία του, ικανοποιούν τις ανάγκες μας, πραγματικές ή κατασκευασμένες, μας δημιουργούν ψευδαισθήσεις παντοδυναμίας και ευτυχίας, αποθεώνουν τον άνθρωπο και τις δυνατότητές του.
Η στιγμή του θανάτου όμως αποδεικνύει την ουσιαστική αδυναμία των ισχυρών να προσφέρουν Ζωή και όχι επιβίωση.
Γιατί αυτό είναι το τελικό ζητούμενο για τον άνθρωπο, η Ζωή.
Αν η πέτρα του μνήματος αποτελεί το τέρμα, τότε όλα είναι μάταια. Δεν είναι όμως έτσι. Η Ανάσταση μιλά και προσφέρει την αφετηρία μιας άλλης βιοτής, της αιώνιας. Και δίνει ως σημάδι της νίκης της το Ανέσπερο Φως, γιατί στηρίζεται σε μία σχέση που δίνει Ζωή για την κτίση και τον άνθρωπο.
Η ήττα συντρίβεται. Μαζί της ό,τι μας χωρίζει από τον Χριστό. Μπορεί οι δυνατοί να φαντάζουν ανίσχυροι και ανίκητοι. Η Αγάπη όμως θα αναστηθεί. Και μαζί της θα αναστήσει αυτόν που ελπίζει σ’ αυτήν και με ταπείνωση την προσδοκά.