Στις 23 Ιουνίου το βραδάκι, μετά την δουλειά, οι νέοι και οι κοπέλες της γειτονιές μαζεύονταν σε μια αυλή ή ένα αλώνι. Μια κοπέλα της παρέας, συνήθως εκείνη που φιλοξενούσε, είχε και την οργάνωση και την εποπτεία, να γίνει όσο γίνεται πιο σωστά ο Κλήδονας.
Το αντικείμενο του Κλήδονα ήταν ένα τσουκάλι γεμάτο νερό. Δυο τρία κορίτσια πήγαιναν να το γεμίσουν.
"Κόρες με τ' άσπρα κίνησαν, στην βρύση για να πάνε,
να παρ' αμίλητο νερό, του Κλήδονα να βάνε."
Επλυναν το τσουκάλι σε τρεις βρύσες: αν δεν υπήρχαν, το έπλυναν και γέμιζαν από αυτή που υπήρχε.
Επρεπε όμως να το φέρουν "αμίλητο", να μην μιλήσουν δηλαδή στο δρόμο. για τον λόγο αυτό γέμιζαν το στόμα τους με νερό και όταν έφταναν το έφτυναν στο αλώνι, ή στην αυλή, απόδειξη πως δεν μίλησαν. Ο καθένας είχε ετοιμάσει το δικό του κλήρο σημάδι. Ενα δαχτυλίδι, ένα σκουλαρίκι, ένα χάντρο, ένα κουμπί, μια κορδέλλα δεμένη κόμπο κλπ. Η κληδονίστρα έλεγε:
"Μελετήστε τα σημάδια που θα μπούνε στο νερό.
για να γράψει ο Κλήδονάς μας του καθένός το τυχερό."
Οταν όλα τα σημάδια έμπαιναν στην κληροδόχη, η κληδονήστρα με βήμα αργό και επίσημο πλησίαζε, έσκυβε πάνω από το τσουκάλι και σκέπαζε το κεφάλι της με ένα μεγάλο άσπρο μαντήλι ( τλουπάνα) και κάτι έλεγε, χωρίς να ακούγεται, μια προσευχή στον Αι Γιάννη να βάλει το χέρι του ή ξόρκια στον έξω από εδώ, που παντού χώνει την ουρά του, να πάνε όλα καλά. Υστερα αποκαλυπτόταν, σκέπαζε το στόμιο του δοχείου με ένα κόκκινο πανί και το έδενε μέ άσπρη κλωστή. Κατόπιν έπαιρνε το δοχείο με την ίδια ιεροπρέπεια και το τοποθετούσε επάνω στα κεραμίδια μιας στέγης. Εκεί θα έμενε όλη την νύχτα κάτω απο τα άστρα
"Κληδώσαμε τον Κληδονα στ' Αγιού Γιαννιού τη χάρη
και κάθε καλορίζικο άυριο θα το πάρει."
Ετσι η πρώτη φάση τελειωνε μεσα σε μια ατμόσφαιρα ηρεμίας και κάποιας αγωνίας για το άλλο βράδυ που θ' ανοιγόταν.
Το άλλο βράδυ, ανήμερα της γιορτής του Αη Γιάννη όλοι από νωρίς μαζεύονταν να ανοίξουν τον Κλήδονα. Η κληδονίστρα με την ίδια επισημότητα κατέβαζε τον Κλήδονα από τη στέγη και τον μετέφερε στο αλώνι ενώ όλοι τραγουδούσαν:
"Ανοίγουμε τον Κλήδονα στ' Αγιού Γιαννιού τη χάρη
και κάθε καλορίζικο ας έρτει να το πάρει."
Την στιγμή που η ιέρεια με τα "άγια" έμπαινε στο αλώνι μια από την παρέα την προσφωνούσε:
"Καλως την τη βασίλισσα με το χρυσό το χέρι,
χαρά στο νιο τον τυχερό που θα σε κάνει ταίρι."
Και κείνη απαντούσε
"Αρχίνησε να τραγουδεί το ζαχαρένιο στόμα
πουλιά πετούν στον ουρανό, πουλιά πετούν στο χώμα."
Ανοιγε κατόπιν τον Κλήδονα και άρχιζε να βγάζει τους κλήρους. Η κληδονίστρα είχε το δικαίωμα από το..."πρωτόκολο" να κληδωνίσει όσους ήθελε αυτή, και οι "χρησμοί" που έδινε ήταν πάντα ευπρεπεις, ανάλογοι με τη θέση της, όπως:
"Με μαστορια στο θέριμα δουλεύεις το δρεπάνι,
μάστορας θάναι κι ο καλός που θάρθει να σε πάρει."
Και ενώ η γιορτή άρχιζε μέσα σε ήρεμο και ήπιο κλίμα, όσο η ώρα προχωρούσε και τα πειράγματα έπεφταν τσουχτερά και πιπεράτα, τόσο ο ενθουσιασμός φούντωνε, φωνές, γέλια, χαρές. Τα πυρά διασταυρώνονταν, γιατί, όταν κανένας "στόλιζε" κάποιον που βγήκε ο κλήρος του έπαιρνε την απάντηση πληρωμένη, όταν ερχόταν η σειρά του:
"Περνάς και δε με χαιρετάς, βαριέσαι να μιλήσεις
μια καλημέρα να μου πεις, την δίψα μου να σβήσεις
Περνώ και δεν σε χαιρετώ, τα μάτια χαμηλώνω
τα κάνω για τη γειτονιά, να μην σε φανερώνω"
Αυτά και άλλα πολλά, λέγονταν μέσα σε μια ατμόσφαιρα τρελλής χαράς και όταν έβγαινε και το τελευταίο σημάδι, όλοι μαζεύονταν γύρω στην κληροδόχη και τραγουδούσαν:
"Αγιε Γιάννη Κληδονά, και του χρόνου με χαρά
Ναμαστε όλοι γύρω γύρω, να τραβήξουμε τον κλήρο."
Αντε και του χρόνου!!!!
No comments:
Post a Comment